ဘုန္းေက်ာ္ Group ဖြင့္ၿပီ...

Google Groups
Subscribe to phone_kyaw
Email:
Visit this group

3/26/13

ဆယ္မြန္ငါး

ဆယ္မြန္ငါး


ခင္၀မ္းရဲ  ့နာမည္ႀကီးသီခ်င္းျဖစ္တဲ့ "ဆယ္မြန္ငါးတုိ ့အျပန္"ဆုိတာကုိ ၾကားဘူးလိမ့္မယ္။ ဆယ္မြန္လား၊ ဆုိင္မြန္လားေတာ့မသိဘူး။ မွတ္မိတာကုိ ေျပာျပျခင္းပါ။ ဒီစာမွာေတာ့ ဆယ္မြန္ငါးလုိ ့ပဲ ဖတ္ပါ။ ဘာ့ေၾကာင့္.. ဒီငါးေတြနဲ ့ပက္သက္ၿပီး ခင္၀မ္း ဆုိခဲ့လဲဆုိတာကုိ က်ေနာ္သတိ မထားမိပါ။ အခုၾကမွ ဆယ္မြန္ငါးေတြဟာ တျခားငါးနဲ ့မတူပဲ ထူးျခားတဲ့အရည္အျခင္းေတြ ရွိတယ္ဆုိတာကုိ သိေတာ့တယ္။

ဆယ္မြန္ငါး (Salmon) ေတြက ေျမာက္အေမရိကတိုက္ရဲ  ့အေနာက္ဘက္မွာရွိတဲ့ ျမစ္ေခ်ာင္းေတြထဲမွာ ေနတယ္။ဆုိင္းျမစ္လုိ ့ေခၚတယ္။ သူတုိ ့ရဲ  ့တစ္ခုတည္းေသာ အမိေျမ။

သူတုိ ့ရဲ  ့မိခင္တုိင္းျပည္လုိ ့ေခၚလို ့ရတဲ့ ေျမာက္အရိကတိုက္က ဆုိင္းျမစ္ထဲကေနၿပီး အာလစကာ (Alaska) ကမ္းေျခပတ္းက်င္ကုိျဖတ္၊ ၿပီးေတာ့ ဂ်ပန္ကမ္းေျခေရာက္တဲ့အထိ ကူးခတ္ၾကတယ္။

ဂ်ပန္ေရာက္ေတာ့ ဆုိမြန္ငါးေတြဟာ အုပ္လုိက္၊ ဆူရွီစားၿပီးေတာ့ ခဏနားတယ္။ အေမာေျပာေတာ့ ဂ်ပန္ကေန သူတုိ ့ရဲ  ့မိခင္တုိင္းျပည္ ေျမာက္အေမရိကတိုက္ကုိ ေလယ်ာဥ္မစီးပဲ ေရကူးၿပီးျပန္တယ္။ လုိင္ဇာကုိ လမ္းေလွ်ာက္တဲ့လူေတြအတြက္ လမ္းေဘးကရြာေတြက ကူညီေသးတယ္။ ဆုိမြန္ငါးေတြကို ဘယ္သူမွ မကူဘူး။ ကုိယ့္ဟာကုိယ္ရွာစားရတယ္။

ဒီမွာေမးစရာ ေမးခြန္တစ္ခုရွိတယ္။

ဒီေလာက္ေ၀းတဲ့ခရီးအကြာအေ၀းကုိ ဘာ့ေၾကာင့္ ဆုိမြန္ငါးေတြက ကူးခတ္ရတာလဲ။ ေပ်ာ္လုိ ့လား။ ဟန္နီးမြန္လား။ ဒါမွမဟုတ္ ၈၈-မ်ဴိးဆက္ေတြ ခရီးထြက္ေနသလုိ ပြင့္လင္းလူ ့အဖြဲ ့အစည္းလား။ ဦးသိန္းစိန္လုိ ဂ်ပန္မွာ အလွဴခံထြက္တာလား။ လုံး၀မဟုတ္ပါဘူး။ ဆုိမြန္ငါးေတြဟာ သူ ့သဘာ၀အရ သြားလာလႈပ္ရွားေနျခင္းသာျဖစ္ပါ
တယ္။

ဒါကုိ ကုိခင္၀မ္းက ဘယ္လုိျမင္လဲေတာ့မသိဘူး။ သူကလည္း ဂ်ပန္တစ္၀က္ဆုိေတာ့ ဆုိမြန္ငါးေတြဟာ ဂ်ပန္ကိုပဲလာတယ္။ ျမန္မာျပည္ကုိ မလာဘူး။ ဒါ့အျပင္ ဆုိမြန္ငါးေတြဟာ အတုခုိးစရာေကာင္းတဲ့ စိတ္ဓာတ္ရွိတယ္။ ဒ့ါေၾကာင့္ ဂ်ပန္ေတြဟာ ဆုိမြန္ငါးေတြနဲ ့အမ်ဴိးေတာ္တယ္လုိ ့ထင္ေနပုံရတယ္။

ဆုိမြန္ (Salmon) ငါးေတြအေၾကာင္းကုိ ေအာက္မွာဆက္ၿပီး ရူ  ့ပါ။

ဆုိမြန္ငါးေတြ ဂ်ပန္ကုိသြားေတာ့ ခရီးအကြားအေ၀းမုိင္းေပါင္း သုံးေလးေထာင္ေက်ာ္ရွိမယ္ ထင္တယ္။ လမ္းမွာၾကာတဲ့အခ်ိန္က တစ္ႏွစ္ကေန ေလးႏွစ္အထိၾကာတယ္။

ဆုိမြန္ငါးေတြမွာ သူမ်ားနဲ ့မတူတဲ့ အရမ္းထူးျခားခ်က္ရွိတယ္။

ဒါကေတာ့ ေရခ်ဴိမွာလည္း ေနလုိ ့ရတယ္။ ေရငံမွာလည္း ေနလုိ ့ရတယ္။ ဒါကုိ အထက္မွာေျပာခဲ့ၿပီးပါၿပီ။   ဒါ့ေၾကာင့္ အေမရိကတိုက္မွာရွိတဲ့ ေရခ်ဴိေခ်ာင္းကေန၊ ေရငံျဖစ္တဲ့ ပစိဖိတ္သမုဒၵရာထဲမွာ ေနႏုိင္တယ္။

ဘာ့ေၾကာင့္ ေရခ်ဴိေကာ ေရငံကုိေနလုိ ့ရလဲဆုိေတာ့...ဆိုမြန္ငါးေတြဟာ ေရခ်ဴိထဲကေန ေရငံကုိထိတာနဲ ့တၿပိဳင္တည္း သူတုိ ့ရဲ  ့ Body ထဲမွာ Structural Change ခ်က္ခ်င္း ျဖစ္တယ္။ ဒီလုိျဖစ္စဥ္ကုိ ဘုိင္အုိေလာ္ဂ်ီမွာ Locomotion and Homeostatic လုိ ့ေခၚတယ္။ ဆုိလုိခ်က္က သူတုိ ့ခႏၵာကုိယ္ဟာ ပတ္၀န္းက်င္နဲ ့လုိက္ေလွ်ာညီေထြမႈ  ့ရွိတယ္။

ဒါ့ေၾကာင့္ ေရခ်ဳိငါးက ေရငံထဲမွာလည္း အသက္ရွင္လုိ ့ရတယ္။ ဒါက ထူးျခားမႈ  ့တစ္ခု။

ေနာက္တစ္ခုကေတာာ့ ဆုိမြန္ငါးေတြ အိမ္ျပန္တဲ့အခါ ေရဆန္ကုိ ဆန္ၿပီးတက္တဲ့ဟာပဲ။ အိမ္ျပန္လမ္းမွာ သူတုိ ့ထမင္းမစားဘူး။ ဗမာေတြအေနနဲ ့ထမင္းလုိ ့သုံးတာပါ။ ငါးကေတာ့ ထမင္းဘယ္စားပါ့မလဲ။ အိမ္ျပန္လမ္းမွာ အစာမစားဘူး။ သူတုိ ့ကုိယ္ထဲမွာ သုိေလွာင္ထားတဲ့ အင္နာဂ်ီကုိ ျပန္ၿပီးအသုံးျပဳတယ္။

ဒီလုိနဲ ့အခက္အခဲေတြကုိ ေက်ာ္ျဖတ္ၿပီး ျပန္တယ္။ တခ်ဳိ  ့ေသာ သူတုိ ့ရဲ  ့ေရာ္ဘဲေတြ လမ္းမွာ က်ဆုံးကုန္တယ္။ ရန္သူက ေခ်ာင္းပစ္လုိ ့မဟုတ္ဘူး။ အစာငတ္၊ ပင္ပန္းၿပီးေသတာ။ ေသေတာ့ လူေတြလုိ ဘာျပန္တမ္းမွလည္း မလုပ္သလို၊ ဘုန္းႀကီးလည္း ဆြမ္းသြတ္တာမဟုတ္ဘူး။ ေသတဲ့ေကာင္ကုိ ဒီအတုိင္းျပစ္ထားခဲ့။ က်န္တဲ့ေကာင္ေတြ အိမ္ေရာက္တဲ့အထိ ခ်ီတက္ၾကဖုိ ့က သူတုိ ့အတြက္ အေရးႀကီးတယ္။

တစ္ခါတေလမွာ ေရတံခြန္ေတြကုိေတာင္ျဖတ္ေက်ာ္ႏုိင္တယ္။ တစ္ခါခုန္ရင္ သုံးမီတာေလာက္အထိျမင့္တဲ့အထိ ခုန္ႏုိင္ေတာ့ ေရတံခြန္ေသးေသးေလးေတြကေတာ့ ဆုိမြန္ငါးေတြအတြက္ သနားတယ္။ ကီလုိမီတာ ၃၂၀၀-ေလာက္အထိ ခုန္တက္ႏုိင္တယ္။ ဒီလုိမ်ဴိး အခက္အခဲေတြကုိ တစ္ခုၿပီးတစ္ခု ေက်ာ္တက္ၿပီး အိမ္ျပန္ၾကတာ။ ျမန္မာျပည္ကလူေတြ သူတုိ ့ေလာက္ က်ဴိးစားႏုိင္ရင္ အခုေလာက္ဆုိ မ်ဴိးဆက္သစ္ေတြ ဖင္လွန္ၿပီး ယပ္ခပ္စားလုိ ့ရေနၿပီ။ အခုေတာ့ သိတဲ့အတုိင္းပဲ။ ငါးေလာက္ေတာင္ ေစာက္သုံးမက်ဘူး။ အဆုိေတာ္ ခင္၀မ္းအတုခုိးတာ မွန္တယ္။

ေနာက္ဆုံးတစ္ခု သူမ်ားနဲ ့မတူ၊ ထူးျခားတဲ့အခ်က္ရွိတယ္။ ခင္ဗ်ားတုိ ့စဥ္းစားၾကည့္ဗ်ာ။ ေျမာက္အေမရိကတုိက္ကေန ဂ်ပန္ကမ္းေျခအထိသြားတယ္။

ဂ်ပန္ကေန ေျမာက္အေမရိကတုိက္က သူတုိ ့အိမ္ကုိ ျပန္တယ္။

ဘယ္လုိသြားလဲ။ ေျမပုံပါလား။ Compass ပါလား။ GPS ပါလား။ ငါးပါဆုိမွ ေခတ္မွီပစၥည္းေတြ ဘယ္သုံးတက္မလဲ။ ဒါေပမဲ့ ဆုိမြန္ငါးသည္ အခ်ဥ္မဟုတ္။

သူတုိ ့မွာ ထူးျခားခ်က္က သူမ်ားငါးနဲ ့မတူတဲ့ အနံ ့ခံတဲ့စနစ္ရွိတယ္။ အာရုံခံစားမႈ  ့က အရမ္းေကာင္းေတာ့ ေျမပုံမလုိဘူး။ သူတုိ ့မွာ Natural Compass လုိ ့ေခၚတဲ့ သဘာ၀က အလုိလုိေပးလိုက္တဲ့ သံလိုက္အိမ္ေျမာင္ပါတယ္။ ဒါကုိ အသုံးျပဴၿပီး ျမစ္ထဲမွာရွိတဲ့ သံလုိက္ရွိတဲ့ေနရာ (Magnetic Field) ေတြကုိအာရုံခံစားႏုိင္တယ္။ လူေတြ မုန္ ့(ေဆးေျခာက္) ရႈၿပီး ခံစားသလုိပဲ။

ကမၻာေပၚက ျမစ္ေတြတုိင္းမွာ ဓာတုပစၥည္းပါ၀င္ (Chemical composition) ရွိတယ္။ ဆုိမြန္ငါးေတြရဲ  ့အမိေျမ ဆုိင္းျမစ္ဟာ တျခားျမစ္နဲ ့မတူတဲ့ ဓာတုပါ၀င္မႈ  ့ရွိေတာ့ ဆုိမြန္ငါးေတြအတြက္ အိမ္အျပန္လမ္းကုိ အနံ ့ခံၿပီး ျပန္ၾကတယ္။ ဆုိလုိတာက သူတုိ ့အမိေျမရဲ  ့အနံ ့က ငါးပိနံ ့ထြက္တယ္။ တျခားငါးမွာ သူတုိ ့လုိ အနံ ့ခံႏုိင္တဲ့ သံလုိက္အိမ္ေျမာင္မပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ အိမ္အျပန္လမ္းမွာ ဘယ္ေတာ့မွ လမ္းမမွားဘူး။ လူေတာင္ မွားေသးတယ္။ ဒီေလာက္အထိ ဆုိမြန္ငါးေတြဟာ ထူးျခားခ်က္ရွိေတာ့ အဆုိေတာ္ခင္၀မ္း မခိုက္ပဲေနပါ့မလား။

ဂ်ပန္ေတြအတုခုိးတဲ့ ငါးေပါ့ဗ်ာ။

Ref: http://www.youtube.com/watch?v=xDaCkzBv8Q4&feature=related
 
ခင္၀မ္းသီခ်င္းအား ဒီမွာနားေထာင္ႏုိင္ပါသည္။ 
http://www.youtube.com/watch?v=iQlBMuGFS2I
 
 

2/10/13

ေပါလိုက္တဲ့သူေတာင္းစားနဲ ့အလွဴခံမ်ား

လာလုိက္တဲ့အလွဴခံေတြဗ်ာ။ နဲတာမဟုတ္ဘူး။ အိမ္မွာ ဆန္ တစ္ခြက္ကုိ အၿမဲေဆာင္ထားရတယ္။ ပုုိက္ဆံငါးဆယ္တန္ေတြကုိ ခြက္ထဲမွာ ထည့္ထားရတယ္။ ဘုန္းႀကီးက ဆြမ္းခံတယ္။ တခ်ဳိ  ့ဘုန္းႀကီးေတြကုိရင္ ပုိက္ဆံအလွဴခံတယ္။ မယ္သီလရွင္က ဆန္ေတာင္းတယ္။ တစ္ပါတည္းမဟုတ္ဘူးေနာ္။ တစ္ေယာက္တည္းလည္း မဟုတ္ဘူး။ တစ္ရက္မွာ အနဲဆုံး ၁၀ ေယာက္ေက်ာ္တယ္။


ရက္ကြက္ထဲမွာ လမ္းျပင္၊ လမ္းဖာတာလည္း မလြတ္ဘူး။ လွဴရျပန္တယ္။

ေန ့တုိင္း ဒီလုိလူေတြက အနဲဆုံးဆယ္ေယာက္အထက္မွာရွိေတာ့ ဘယ္ေလာက္ကုန္မလဲဆုိတာ တြက္ၾကည့္။ အဲဒါက ထြက္ေငြ။ ၀င္ေငြကေတာ့ သိတဲ့အတုိင္းပဲ။

မလွဴျပန္ရင္လည္း သူတုိ ့ကစိတ္ဆုိးေသးတယ္။ ပါးစပ္ကေတာ့ မေျဟဘူး။ မ်က္ႏွာမွာ အထင္သားေပၚလြင္ေနေတာ့ ျမင္ရတာ ရုပ္အေတာ္ဆုိးတာပဲ။

လွဴျပန္ရင္ ဆုေတြကေပးတာ နဲတာမဟုတ္ဘူး။ မလွဴေတာ့ မေပးဘူးဗ်ာ။ ရွင္းေရာ။ သူတုိ ့ပဲေၾကာက္ရေတာ့မလုိပဲ။ ျဖစ္သင့္တာက လွဴလွဴမလွဴလွဴ ဆုေပးေပါ့။ ဟုတ္ဘူးလား။ အလွဴခံတယ္ဆုိတာကလည္း သူေတာင္းစားတမ်ဳိးပဲ။ အလုပ္မလုပ္ႏုိင္လုိ ့၊ ငတ္ေနလုိ ့လွဴတာက ျပသနာမရွိဘူး။ သန္သန္မာမာေတြက ပုိဆုိးသလားပဲ။

အိမ္ရဲ  ့၀င္ေငြက သိတ္ေကာင္းတာမဟုတ္ဘူး။ တစ္ခါတေလ ဟုိအမ်ဳိးကုိေပးရ၊ ဒီအမ်ဴိးကုိ ကမ္းရတာလည္းရွိေသးတယ္။ စားရေတာ့ မေသရုံတမယ္။

ဒါတင္မဟုတ္ဘူး။ မီတာခတဲ့။ မီးေတာ့ ပုံမွန္မလာဘူး။ မီတာခလာၿပီးေကာက္တာေတာ့ ပုံမွန္ပဲ။ ဒါေတာ့ အေတာ္သိတယ္။

ဆင္းရဲမွာေပါ့။ ရတဲ့လစာကနဲနဲ။ လွဴရတာကမ်ားမ်ား။ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ  ့လုိ ့ေျပာလုိ ့ရေပမဲ့၊ ဒိေလာက္မ်ားတဲ့ အလွဴအတန္းကုိၾကေတာ့ ဘယ္လုိနာမည္ေပးရမလဲဆုိေတာ့ အားအားရွိရွိ အလုပ္မလုပ္ပဲေတာင္းစားခ်င္ေနတဲ့လူမ်ဴိးေတြလုိ ့ပဲေျပာရေတာ့မယ္။

ႏုိင္ငံျခားမွာ ဘာအလွဴမွ မေတြ ့ပါဘူး။ က်ေနာ့္အိမ္မွာလာၿပီး အလွဴခံတဲ့လူလည္းမရွိဘူး။ လမ္းျပင္ဖုိ ့ ေကာက္ခံတဲ့အဖြဲ ့လည္းမရွိဘူး။ ဒီေတာ့ ရတဲ့လစာက ကုိယ့္မိသားစုပဲ စားရတာေပါ့ဗ်ာ။ ကုသုိလ္ရတာ မရတာ အပထား။ လက္တေလာ စား၀တ္ေနေရးအဆင္ေျပဖုိ ့က အဓိကပဲ။ ေနာင္ဘ၀ကိစၥက ေနာင္ၾကမွ ျဖစ္မွာ။

အခုဟာက ျမန္မာေတြဟာ ဘုရားကုိ ခုတုံးလုပ္၊ တရားကိုခုတုံးလုပ္၊ သကၤန္းကို ခုတုံးလုပ္ၿပီး ၀ါးတီးမွန္ေအာင္လုပ္ၾကသလုိျဖစ္ေနတယ္။ ပုိဆုိးတာက ယူနီေဖာင္းကုိ ခုတုံးလုပ္ၿပီး ေတာင္းစားတာက အဆုိးဆုံးပဲ။

ဘယ္ေနရာသြားသြား သူေတာင္းစားနဲ ့လည္းမလြတ္။ ဇြတ္ခ်စ္ၾကေလတယ္။

တခါတုန္းက ေရႊတိဂုံဘုရားေပၚတက္တယ္။ လမ္းလည္ေခါင္မွာ သူေတာင္းစားအုပ္စုက သူ ့အေမ့လင္အပုိင္စားေပးထားတဲ့ ေနရာ ၾကေနတာပဲ။ အလည္ေခါင္တည့္တည္မွာ ခန္ ့တည္တည္နဲ ့ေတာင္းစားလုိ ့ဗ်ာ။ က်ေနာ္လည္း မူးေနေတာ့ သူေတာင္းစားေတြကို အကုန္လုံးေမာင္းထုတ္ပစ္လုိက္္တယ္။ အမယ္...ဆရားသမားေတြက စိတ္ေတာင္ဆုိးေသးတယ္ဗ်ာ။ ပါးစပ္ကလည္း ပြစိပြစိနဲ ့။ ပိုက္ဆံသာေပးၾကည့္ပါလား။ ထုိင္ၿပီးရွစ္ခုိးမဲ့အထိလုပ္အုံးမွာ။

သူတုိ ့ခႏၶာကုိယ္ၾကည့္ေတာ့လည္းက်ားကုိးစီးစားလုိ ့မကုန္တဲ့ရုပ္ေတြနဲ ့။ ေရႊတိဂုံဆုိတာက ႏုိင္ငံေပါင္းစုံကလာၿပီး ဖူးရတဲ့အထိ အထင္ကရရွိတဲ့ေနရာ။ အခုေတာ့ သူေတာင္းစားေတြေၾကာင့္ တုိင္းျပည္ပါ သိကၡာၾကမဲ့ပုံျဖစ္ေနၿပီ။ ေဂါပကေတြကုိမ်ား လာဘ္ထုိးထားသလားမသိဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ လမ္းလည္ေခါင္မွာေတာင္းစားရဲ သတၱိရွိတာေပါ့ဗ်ာ။ ရွင္းေနတာပဲ။

ေမာ္လၿမိဳင္ကေန ရန္ကုန္ကုိ ရထားစီးေတာ့ ေနာက္တခါ ႀကဳံျပန္ေသးတယ္။ ေတာင္းစားတဲ့အမ်ဳိးသမီးက ဒီလုိေတာင္းတယ္။

ပုိက္ဆံေလးငါးက်ပ္တစ္ဆယ္ေလာက္ပဲေပးပါ။ သူမ်ားေတြလုိ တစ္ရာႏွစ္ရာမေတာင္းပါဘူးတဲ့ဗ်ာ။ ဟုိက္ရွားပါ။ သူေျပာမွပဲ ၿပဳံးမိေတာ့တယ္။ ငါးက်ပ္တန္၊ တဆယ္တန္မွ မရွိတာ။ အနဲဆုံးအေၾကြဆုိလုိ ့ငါးဆယ္တန္ေခတ္ေရာက္ေနၿပီပဲ။ အဲဒါကုိ ေတာင္းစားတဲ့အမ်ဳိးသမီးက ေမ့ေနပုံရတယ္။ ဘယ္ေလာက္လည္တဲ့အမ်ဴိးသမီးလဲ။

ဒီေတာ့ ဒီမွာ အမႀကီး...ခင္ဗ်ားေတာင္းပုံကလည္း ရီရတယ္။ အခုေခတ္က ငါးက်ပ္တန္ေကာ ျမင္ဘူးလုိ ့လားဆုိၿပီး ေမးေတာ့ မ်က္ႏွာပ်က္လုိ ့။ သူ ့ၾကည့္ေတာ့ သန္သန္မာမာႀကီးနဲ ့။ ဒီလုိလူမ်ဳိးေတြ ျမန္မာျပည္အႏွံ ့မွာ နဲတာမဟုတ္ဘူး။

ဒါနဲ ့ေရာ့ေရာ့ ႏွစ္ရာတန္ႏွစ္ရြက္ပဲ က်ေနာ့္မွာအေၾကြရွိတယ္ဆုိၿပီးေပးမွ ေက်နပ္သြားတယ္။ မေပးၾကည့္ပါလား။ ဆဲလိုက္မဲ့ျဖစ္ျခင္း။

ရထားကလည္း အထူးတန္းသာေျပာတယ္....ႏုိင္ငံျခားက ရုိးရုိးတန္းေတာင္ သူ ့ထက္သာေသးတယ္။ လမ္းေဘးမွာလည္း အီးပုံေတြက နဲတာမဟုတ္ဘူး။

ရထားေပၚမွာ ေစ်းေရာင္းတဲ့သူ၊ ေဆးေရာင္းတဲ့သူ၊ ကြမ္းယာေဆးလိပ္ေရာင္းတဲ့သူစတဲ့ လူေတြက ေနရာတုိင္းလုိလုိမွာ ေတြ ့ရတယ္။ ခရီးသြားတဲ့သူေတြ ဘယ္ေလာက္စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္ရတယ္ဆုိတာကုိ သိသိႀကီးနဲ ့မေရာင္းနဲ ့လုိ ့ဘယ္၀န္ထမ္းမွ မေျပာတာက အေတာ္ဆုိးတယ္။

ျမန္မာျပည္သူေတြဟာ ဘာနဲ ့တူသလဲဆုိေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မဲ့ေနတဲ့လူသားေတြလုိပဲ။

တကၠသုိလ္ေက်ာင္းသားေတြကို ေမးၾကည့္တယ္။ ခင္ဗ်ားတုိ ့ဘြဲ  ့ရရင္ ဘာအလုပ္ရလဲဆုိေတာ့... မသိဘူးတဲ့ဗ်ာ။ ေကာင္းေရာပဲ။ ဒါဆုိရင္ အခ်ိန္ကုန္ခံၿပီး ဘြဲ ့ယူတာ ဘာလုပ္ဖုိ ့လဲ။ လူငယ္ေတြ ဘြဲ ့၀တ္စုံႀကီးနဲ ့ဓာတ္ပုံရုိက္ အိမ္ဦးခန္းမွာ ခန္ ့ခန္ ့ႀကီး ခ်ိတ္ထားၿပီး အလုပ္ၾကေတာ့ မရွိတဲ့လူေတြဟာနဲတာမဟုတ္ဘူး။

သူမ်ားႏုိင္ငံေတြမွာ သူတုိ ့ေတြေက်ာင္းမၿပီးခင္အလုပ္ရေအာင္ Graduate Program လုိ ့ေခၚတဲ့ အစီအစဥ္ေတြကုိ အစုိးရက စဥ္းစားေပးတယ္။ စီစဥ္ေပးတယ္။ အခု က်ေနာ္တုိ ့တုိင္းျပည္က လူႀကီးမ်ား စဥ္းစားထားခ်က္ေတာင္ မရွိသလုိပဲ။ Company ေတြ၊ လုပ္ငန္းရွင္ေတြနဲ ့ေက်ာင္းေတြက ခ်ိတ္ဆက္ၿပီး အလုပ္သင္လုိမ်ဴိးကုိ ျဖစ္ေအာင္အစုိးရက ၾကား၀င္ေပးဖုိ ့လိုေနတယ္။ ဒါမွ သူတုိ ့ေက်ာင္းၿပီးတာနဲ ့အလုပ္ရမွာေပါ့။ ႏုိင္ငံျခားက တကၠသိုလ္ေတြက ျမန္မာျပည္လုိ မဟုတ္ဘူး။ တကၠသုိလ္တုိင္းဟာ Industry ေတြနဲ ့ခ်ိန္ဆက္ထားေတာ့ ေက်ာင္းသားေတြအလုပ္ရတယ္။

ညြန္ၾကားေရးမႈးေတြနဲ ့ေတြ ့ေတာ့ အႀကံေပးတာေတာ့မဟုတ္ဘူး။ သိတာကုိ ဖလွယ္ေပးတာ။ ေတာ္ၾကာေန ဆရာလုပ္တယ္ဆုိၿပီး ဆဲခ်င္ဆဲေနအုံးမွာ။ ဒါနဲ ့ ခင္ဗ်ားတုိ ့လုိလူမ်ဳိးေတြဟာ ႏုိင္ငံျခားမွ ပညာေတာ္သင္သြားသင့္တယ္လုိ ့ေျပာဘူးတယ္။ ဒါမွ သူမ်ားႏုိင္ငံမွာ ဘာေတြျဖစ္ေနလဲဆုိတာသိၿပီး ေကာင္းတာကုိ ယူလာႏုိင္မွာေပါ့။ ညြန္ၾကားေရးမူးကဘာေျပာတယ္မွတ္လဲ။ အဂၤလိပ္စကားမွ မတတ္တာတဲ့။ ေနာက္ၿပီး အစုိးရမွာ သူတုိ ့ကုိပို ့ေပးဖုိ ့ေငြမရွိဘူးလုိ ့ဆုိတယ္။

ညြန္မႈးေတြေတာင္ အရည္အခ်င္းမရွိမွေတာ့ ေအာက္က မန္ေနဂ်ာလုိေကာင္ေတြက ပုိဆုိးၿပီေပါ့ဗ်ာ။ ဒါ့ေၾကာင့္လည္းပဲ ရုံးတုိင္းက ရုံးနဲ ့မတူ။ ၀န္ထမ္းတုိင္းက ၀န္ထမ္းနဲ ့မတူပဲ အထက္ကဆုိတဲ့အတုိင္း သူေတာင္းစားလုိမ်ဴိးျဖစ္ၿပီး လုပ္ပုိင္ခြင့္နဲ ့ယူနီေဖာင္းကုိ ခုတုံးလုပ္ အလွဴခံတဲ့လူမ်ဳိးေတြျဖစ္ေနတာေပါ့။

အခုလည္းပဲ အစုိးရက ႏုိင္ငံတကာကုိ လုိက္ၿပီး ေတာင္းေနေတာ့ သူတုိ ့လည္း သန္သန္မာမာႀကီးနဲ ့ေတာင္းစားတဲ့လူေတြပဲေပါ့ဗ်ာ။

ျပည္သူေတြရဲ  ့ဘ၀ ဘယ္ေတာ့မ်ားမွ အဆင္ေျပပါ့မလဲမသိဘူး။ အလွဴခံကမ်ား၊ ေတာင္းစားတဲ့လူကမ်ားၿပီး ေပးမဲ့ကမ္းမဲ့လူကအရမ္းနဲေနေတာ့ ၀င္ေငြနဲ ့ထြက္ေငြမမွ်ဘူးေပါ့။

ဒီၾကားထဲ ႏုိင္ငံေရးအေၾကာင္းျပၿပီး ေတာင္းစားတဲ့လူ၊ အလွဴခံတဲ့လူေတြကလည္း ၂၀၁၃-မွာ ပုိလုိ ့ေခတ္စားလာေနေတာ့ ဒိထက္ပုိၿပီး ဆင္းရဲအုံးမွာပဲလုိ ့ေတြးမိပါေတာ့သည္။ 

ၿမိဳင္ႀကီးငူ ေရာက္တုန္းက

ၿမိဳင္ႀကီးငူကုိေရာက္ေတာ့ ဦးေလးျဖစ္သူ ပအုိ၀္ႀကီးက ဆုိင္ကယ္နဲ ့လာႀကိဳတယ္။ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ကုိ ေက်ာ္ျဖတ္ၿပီးမွ သူ ့အိမ္ေရာက္တယ္။ ဂိတ္ေပါက္၀မွာ နယ္ျခားေစာင့္တပ္က စစ္သားေတြ ပုိက္ဆံေကာက္တယ္။ ဘာလုပ္ဖုိ ့လဲ မသိဘူး။

တုိင္းျပည္အတြက္ အခြန္ေကာရလားမသိဘူး။ မရတာေတာ့ ေသခ်ာတယ္။

ကရင္အိမ္ေရာက္ေတာ့ ေရာက္တာနဲ ့ဘုရားရွစ္ခုိးခုိင္းတယ္။ ကန္ေတာ့ပါတယ္။ ဆုေတာ့ မေတာင္းဘူး။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ ေတာင္းလဲ ရမွာမွ မဟုတ္တာ။

သူ ့အိမ္က ကရင္နယ္ထဲမွာ။ ဦးေလးက ေဗဒင္ဆရာ၊ နတ္ဆရာ။ ဒီနယ္တစ္၀ုိက္မွာ နာမည္ႀကီးတယ္။ ဆရာခ်စ္ေငြလုိ ့ေမးရင္ လူတုိင္းသိတယ္။ ရြာနာမည္က ေကာ့ဖန္ရ ရြာ။

ဦးေလးက ပအုိ၀့္လူမ်ဴိး။ မိန္းမက ကရင္။

က်ေနာ္ေရာက္ေတာ့ သူက ရြာဘာစုိက္ခင္းထဲမွာ။ ရာဘာစုိက္ေနတယ္။ ခ်က္ျခင္း ရြာက လူေတြက သြားေခၚေပးတယ္။

က်ေနာ့္ကုိေတြ ့ေတာ့....အားပါး ငါ့တူႀကီး လွလုိ ့၀လုိ ့ေပါ့ဆုိၿပီးေျပာတယ္။ သူ ့လက္မွာက တရုတ္လုပ္ ကတ္ဆတ္နဲ ့ေတာသီခ်င္းကိုဖြင့္လုိ ့။

သူ ့ၿခံက ၁၀-ဧက ေက်ာ္ၿပီလုိ ့ေျပာတယ္။ ရာဘာၿခံ။ နားဂစ္ျဖစ္တုန္းက ဧရာ၀တီတုိင္းသားေတြ ေအာက္ဖက္ကုိ ဆင္းလာတယ္။ ခေလး၊ လူႀကီး၊ လူငယ္၊ မိန္းမ အားလုံးပါလာတယ္။ သူတုိ ့ရဲ ့အားနဲ ့စုိက္ပါတယ္လို ့ဆုိၿပီး ကြမ္းစားၿပီးေျပာတယ္။ သနားဖုိ ့အင္မတန္ေကာင္းတဲ့လူေတြကြာဆုိၿပီး အားရပါးရ ရယ္ၿပီးေျပာတယ္။

က်ေနာ္မရယ္ႏုိင္ဘူး။

နားဂစ္ဒုကၡသည္ေတြ အလုပ္မရွိလုိ ့ ကရင္ျပည္နယ္နဲ ့မြန္ျပည္နယ္ကုိ ဆင္းလာၾကတယ္။ ရတဲ့လစာနဲ ့ျဖစ္သလုိ ဒုကၡ ဆင္းရဲခံၿပီး အလုပ္လုပ္ၾကတယ္။

ထုိင္းမွာ ျမန္မာေတြကုိ ႏွိမ္တာ သနားတယ္။ အခုဟာက ျမန္မာေတြအခ်င္းခ်င္း ဆင္းရဲတဲ့လူေတြကုိ ႏွိမ္တာ ေခါင္းပုံျဖတ္တာ မ်က္စိနဲ ့ျမင္ခဲ့ရတယ္္။ နားဂစ္က ဒုကၡသည္ေတြကို ရာဘာၿခံပုိင္ရွင္ ကရင္ေတြက ေခါင္းပုံျဖတ္တယ္။ အားလုံးမဟုတ္ဘူး။ ဒီေကဘီေအအားကုိးနဲ ့ၿခိမ္းေျခာက္တယ္။

ဆုိေတာ့ မသိတဲ့ေကာင္ေတြေၾကာက္တာေပါ့။ ငေပြးဆုိတာက လည္ပင္းကုိ ႏွီးေၾကာနဲ ့ျဖတ္တာဆုိၿပီး အစုိးရရဲ ့၀ါဒျဖန္ ့ခ်ီေရးက ဒီမွာ ထိေရာ။

ပုိက္ဆံေလး ေလးငါးေသာင္းေလာက္ကုိ ပုံမွန္မေပးဘူး။

နယ္ျခားေစာင့္တပ္၊ ဒီေကဘီေအဆုိတာကလည္း ကရင္ေတြခ်ည္းပဲ။

ဒီမွာတင္ ဦးေလးျဖစ္တဲ့သူက ေစတနာနဲ ့ဒုကၡသည္ေတြကုိ ငါ့ၿခံလာခဲ့၊ ငါရွင္းမယ္ဆုိၿပီး မုိက္ေၾကးခြဲမွ ရေတာ့တယ္။ အဲဒိနယ္တ၀ုိက္မွာ ဆရာခ်စ္ေငြကုိျမင္ရင္ ရြာသားေတြ၊ ဒီေကဘီေအေတြ လက္အုပ္ခ်ီၿပီး ရွစ္ခုိးတဲ့အထိ ေပါက္တယ္။ မယုံမရွိနဲ ့။ အဲဒါ က်ေနာ္ဦးေလးအရင္းပါ။ လူေရွ ့မွာ ဘယ္ေတာ့မွ အရက္မေသာက္ဘူး။ သတ္သတ္လြတ္ပဲစားတယ္။

ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္နဲ ့ေတြ ့ေတာ့ သူ ့ၿခံထဲမွာ ကရင္ေတာအရက္တစ္လုံးနဲ ့ေရွာက္သီးေဆးျပားကုိျမည္းၾကတယ္

ငါ့တူလာလုိ ့ငါေသာက္တာ ဘာျဖစ္လဲဆုိၿပီး မိန္းမကုိ ကြိဳင္ရွာတယ္။

ၿခံေတြေပါက္ေစ်း၊ ဒီနယ္တစ္၀ုိက္မွာ ဘယ္လုိအေျခအေနျဖစ္ေနလဲဆုိတဲ့ စကားေတြကုိေျပာၾကတယ္။ ရာဘာပင္ေတြကုိကုိက္တဲ့ ဘာေကာင္လဲမသိ၊ အဲဒိအေကာင္ကို ဘယ္လုိေထာင္လုိ ့ရေၾကာင္းေျပာတယ္။

အဲဒိနယ္တစ္၀ုိက္မွာ ဦးသိန္းစိန္ရဲ ့ဥပေဒဆုိတာကုိ သနားတယ္။ အလုပ္မျဖစ္ဘူး။ သူတုိ ့ဥပေဒက ရွင္းတယ္။ ဥပမာ အရက္ေသာက္ရင္ေသာက္။ မူးၿပီးေတာ့ လာမၾကမ္းနဲ ့သနားတယ္ပဲေျပာတယ္။ အခန္ ့မသင့္ရင္ လာထားပဲ။ အေသပဲ။

ၾသစီကေန သူ ့အိမ္ေရာက္ေရာက္ျခင္း ေဗဒင္တြက္တယ္။ မင္းက ေသြးထြက္သံယုိျဖစ္မယ္။ အျမန္ဆုံးဘုန္းႀကီး၀တ္ပါ။ ေသြးထြက္သံယုိဆုိတာက အနဲဆုံးခ်ဳပ္ရတဲ့အထိျဖစ္လိမ့္မယ္လုိ ့ေျပာတယ္။

သူေျပာတာကုိမယုံပါဘူး။ ဦးေလးဆုိေတာ့။ သူ ့အိမ္ကအျပန္ ေမာ္္လၿမိဳင္က ေယာက္ခမ အိမ္ေရာက္ေတာ့ ညဖက္ႀကီး မူးၿပီး ေလွကားေပၚကျပဳတ္က်တာ မေသတာကံေကာင္းဗ်ာ။ အခုထိ နံၾကားမွာ အမာရြက္ႀကီးနဲ ့။

ဒါနဲ ့ဘုန္းႀကီး၀တ္လုိက္ပါတယ္။ ကိုးရက္ထဲပါ။ ထြက္တဲ့ညေနမွာ အရက္ေသာက္တယ္။ မူးၿပီး ႏုိင္ငံေတာ္ သမၼတအႀကံေပးလုိ ့ေခၚတဲ့ ေဘာ္ဒါႀကီး ဦးလွေမာင္ေရႊကို ခင္လုိ ့ရစ္တယ္။

ဒါပဲ။ အာဗ်ဲေတာ့မဟုတ္ဘူး။

ကရင္ျပည္နယ္ထဲမွာ ေတြ ့ရတာက ဒီေကဘီေအလုိ ့ေခၚတဲ့နယ္ျခားေစာင့္တပ္ပဲ။ သူတုိ ့အရာရွိေတြဆုိးတယ္။ အထူးသျဖင့္ တပ္မႈးေတြ။ မိန္းမေတြ ေနရာတကာယူတယ္။ ပိုက္ဆံေတြအလြဲသုံးစားလုပ္တယ္။ ဒီေနရာမွာ နာမည္ေတာ့မေျပာခ်င္ဘူး။ ရဲေဘာ္ေတြကုိ အသုံးခ်တယ္။

ဒီေကဘီေအ တပ္ခြဲမႈးနဲ ့အရက္ေသာက္ေတာ့ သူ ရင္ဖြင့္တယ္။ ဒီေကာင္က က်ေနာ္တုိ ့ရြာကပဲ။

ဆုိေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုိတာ ဘာလဲလုိ ့ျပန္ေမးရမယ္။ ကရင္ေတြအေရးလုိ ့ေျပာေနတဲ့ေကာင္ေတြ ဘာေတြလဲ။

မြန္အေရးလုိ ့ေျပာေနတဲ့ေကာင္ေတြဘာေတြလဲ။

မြန္ၾကားထဲမွာသြားၾကည့္ပါ မြန္ျပည္သစ္က ေခါင္းေဆာင္ ငါနဲ ့ေက်ာင္းေနဖတ္၊ ဒီေကာင္ေတြ ေစာက္လုပ္မရွိလုိ ့ေတာခုိတာ၊ အသက္ႀကီးမွ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္တာ အထင္ကုိမႀကီးဘူးဆုိတဲ့လူႀကီးေတြတစ္ပုံႀကီးပဲ။ သူတုိ ့က သာမန္အရပ္သားေတြ။

သူတုိနဲ ့လက္ရွိေခါင္းေဆာင္ေတြက ေက်ာင္းေနဖတ္ေတြ။ ဆုိေတာ့ ဘာလဲဆုိၿပီးေတာင္ ေတြးရေတာ့တယ္။

ငယ္သူငယ္ခ်င္းေတာင္ အထင္မႀကီးတာဗ်ာ။ အျပင္လူဆုိရင္ေတာ့ ပုိေ၀းပဲ။

တစ္ခုေတာ့ရွိတယ္။ ဒီစာကိုေရးလုိ ့အစုိးရကလူဆုိၿပီး အရူးအေတြးမေတြးနဲ ့။ အဲဒါ Facts ပဲ။ ႏွာဘူးႀကီး ဦးဘုိဘုိေက်ာ္ၿငိမ္းေျပာတဲ့ေလသံအတုိင္းေပါ့ဗ်ာ။

2/8/13

အသားမဲကုိေငြနဲ ့ေႏြားေဂြးသင္းဆရာမ်ား

မဲ့ေဆာက္က လူ ့ေဘာင္သစ္ဒီမုိကရက္တစ္ပါတီရဲ ့အေထြးအေထြးအတြင္းေရးမႈး အသားမဲ ကိုေငြလင္းအေၾကာင္းကုိ အတင္းေျပာခ်င္တယ္။

သူ ့ကုိ မဲ့ေဆာက္ကလူေတြက ေနရာတကာ ဆရာႀကီးေလွ်ာက္လုပ္ေနတာ၊ မိုက္ျမင္ရင္ မလႊတ္ခ်င္လုိ ့ကိုမိုက္ခဲလုိ ့ေျပာတယ္။

အသံကလည္း အိေညာင္အိေညာင္နဲ ့။ ဒါကုိ သူက သူ ့ကုိယ္သူ ေလးျဖဴလုိမ်ဳိးအသံေကာင္းတယ္လုိ ့ေျပာသတဲ့။ ဇာဂနာလုိ ဟာသေကာာင္းၿပီး၊ ပရက္ဇမ္ေတးရွင္းရွိသတဲ့လို ့ ဆုိၿပီး ရဲေဘာ္ေလးေတြကုိ ေမွ်ာက္ေျပာခုိင္းတယ္။

မုိက္ခဲလုိ ့ေျပာေတာ့ ႏုိင္ငံေရးသမားတစ္ေယာက္က ဒီလုိမွတ္ခ်က္ေပးပါသတဲ့။

"သူ ့ဟာသူ မုိက္ခဲတာ ခဲပါေစ။ ငါတုိ ့ငယ္ပါေတြကုိ မဆြဲမိရင္ ၿပီးတာပဲ"

ကုိေငြလင္းကုိ ကြန္ျမဴနစ္ အိမ္မက္က မထြက္ေသးဘူးလုိ ့ဆုိၿပီး ေ၀ဖန္သတဲ့။

အင္း...ဒီမုိးဒီေလ ဒီလူေတြနဲ ့ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတႀကီးေတာ့ ဒုကၡပဲ။

ေနာက္ၿပီး မဲ့ေဆာက္က ABSDF ဗဟုိေကာ္မတီကုိ က်ေနာ္က သူတုိ ့ကဆရာေတြလားလုိ ့ဆုိၿပီး ဦးဘေမာ္အသံနဲ ့ျမန္မာ့အေတြးေဆြးေႏြးခန္းလုိ ေမးေတာ့....

ႏုိင္ငံေရးသမားႀကီးက ဘာေျပာတယ္ထင္လဲ။

ႏြားေဂြးသြင္းတဲ့ဆရာေတြလားဆုိၿပီး ျပန္ေမးတာကုိခံရပါတယ္။

က်ေနာ္သည္ မဲ့ေဆာက္ကုိလည္းမသြားရဲ၊ စံခကုိလည္း မသြားရဲ၊ ဘုရားသုံးဆူဆုိတာ ေ၀းလာေ၀း။ ရန္ကုန္ျပန္ေတာ့လည္း တီးမယ္ဆုိတဲ့ေကာင္ေတြကမ်ား။ က်ေနာ့္ဘ၀ကလည္းဗ်ာ လူတကာကုိ ေပါက္ကရေျပာရမွ ေက်နပ္တဲ့ေကာင္ဆုိေတာ့ ပါးစပ္ေပါက္ေၾကာင့္ လူေတြလည္း စိတ္ဆင္းရဲေနၿပီထင္ပါ့ဗ်ာ။

ဒီလုိရွိတယ္အရပ္ကတုိ ့ေရ

အဲဒိေန ့ကဗ်ာ လူက အရက္နာကလည္းက်။ ဒီပြဲကိုသြားလည္းမသြားခ်င္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ ကုိယ့္ဆရာလုပ္တဲ့ပြဲဆုိေတာ့ သူ ့ကုိ အားေပးတဲ့အေနနဲ ့သြားတယ္။

ငယ္ငယ္တုန္းက အဲဒိဟုိတယ္အေရွ ့က မျဖတ္ရဲဘူး။ ဟုိတည္ႀကီးက အႀကီးႀကီးပဲ။ မွန္ေတြကလည္းလတ္လတ္ထေနတာ။ ကားေတြကလည္း အေကာင္းစား။ က်ေနာ္က ဒီဟုိတည္ႀကီး အေရွ ့ကေနျဖတ္ၿပီး ပန္ဆုိးတန္းလမ္းနားက တုိက္တခုမွာ ပန္းရံလူၾကမ္းသြားလုပ္တာ။

အခုေတာ့ အဲဒိဟုိတည္ႀကီးထဲကုိ လည္ကတုံးနဲ ့ပုဆုိးအသစ္နဲ ့ဘာနဲ ့၀တ္ၿပီး ၀င္ရေရာ။ Trader Hotel လုိ ့ေခၚတယ္။ ၀န္ထမ္းေတြကလည္း က်ေနာ့္ေစာက္ခြက္ကုိၾကည့္ၿပီး ဒီေကာင္ ဘာလာခုိးမလုိ ့ဆိုတဲ့အမူအယာနဲ ့။ ပထမေတာ့ က်ေနာ္လည္း သိမ္ငယ္သြားတာေပါ့။

ဘာရမလဲ ေနာက္မွ စိတ္ကုိတင္း၊ မ်က္ႏွာကုိတင္းၿပီး ငါသည္ ၾသစေတ်းလ်ႏုိင္ငံကလာတဲ့ လူျဖစ္သည္ေပါ့ဆုိၿပီး မာန္တင္းထားၿပီး ျပန္ၾကည့္မွ ၀န္ထမ္းေတြလည္း လစ္ပါေရာ။

ဒါနဲ ့ေမာင္ထူးခ်စ္တုိ ့လုပ္တဲ့ ခန္းမထဲကို ေရာက္ေတာ့ အေရာင္ေတြကလည္း ေတာက္။ ခုန္ေတြကလည္းေကာင္းမွေကာင္း။ ေအးကလည္းေအး။ ေျခေတြလက္ေတြကလည္း တုန္နဲ ့။

ဒါရုိက္တာ မင္းထင္ကုိကုိႀကီးနဲ ့လည္းေတြ ့။ သူလာားေပါ့ဗ်ာ....ႏုိင္ငံေတာ္မွာ နာမည္ႀကီးတဲ့ ရုပ္ရွင္ဒါရုိက္တာ။ အခ်ာပင္မဟုတ္။ အခ်ည္လည္း မဟုတ္၊ အခ်ဳိလည္းမဟုတ္။ သူ ့ကိုစကားေတာင္မေျပာရဲဘူး။ ဒီလူ ရုပ္ဆုိးလုိ ့ေတာ့မဟုတ္ဘူး။ ဆံပင္အရွည္ႀကီးနဲ ့မ်က္မွန္းႀကီးနဲ ့ဆုိေတာ့ သူရဲလုိျဖစ္ေနလုိ ့ေၾကာက္တာ။

ရုပ္ရွင္ျပပြဲက မစ ေသးဘူး။ ေမာင္ထူးခ်စ္ၾကည့္ရတာ ရင္ေတြခုန္ၿပီး ေသးေတာင္ထြက္ေနလားမသိဘူး။ သူလည္း ဒီလုိဘ၀မ်ဴိးေတြ ့ဘူးတာမွ မဟုတ္တာ။ ငယ္ငယ္တုန္းက သူလည္း မွ်စ္ခ်ဴိးစားၿပီး ႀကီးလာတဲ့လူ။ အခုၾကမွ ေစ်းအႀကီးဆုံး ဟုိတည္ႀကီးမွာ ခန္ ့ခန္ ့ႀကီးနဲ ့ပြားရမွာဆုိေတာ့။ အင္း....ဘ၀...ဘ၀။

လာပါၿပီ...ခန္းမထဲကို ဂုဏ္သေရရွိလူႀကီးလူေကာင္ေတြ ၀င္လာပါၿပီ။ မင္းသမီးေတြ၊ ေမာ္ဒယ္ေတြ၊ လႊတ္တဲ့ေနရာမွာေတာ္တဲ့ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြ၊ လူရႊင္ေတာ္ ပန္းသီးလား ေဂြးသီးလားမသိဘူး။ သူတုိ ့လည္း ပါတယ္။ အန္ဂ်ီအုိ၀န္ထမ္းေတြ။ အစုိးရ အရာရွိေတြ။ အားလုံး သမားေတြခ်ည္းပဲ။

ေတြ ့ပါၿပီဗ်ာ။ မေတြ ့ခ်င္တဲ့လူေတြနဲ ့။ ဒီဘီဗြီက မသီတာ။ ရုပ္ကလည္းဆုိး၊ အရက္လည္းပု၊ စပ္စလူးကုိခါေနတာပဲ။ လူေတြကုိ လုိက္ၿပီး ႏုတ္ဆပ္ေနတာ။ သူ ့အေမ့လင္ေပးထားတဲ့ ဟုိတည္မ်ားၾက ေနတာပဲ။ သူ သရုပ္ေဆာင္တဲ့ ပုံစုံက အရူးမကုိ က ခုိင္းသလုိမ်ဴိးေဆာင္တာ။ ဒါကုိ သူက သူ ့လည္း နာမည္ႀကီးလုိ ့ထင္ေနတာ။ ေစာက္ျမင္ကို ကပ္တယ္ဗ်ာ။

ေနာက္တစ္ေယာက္ ကုလားျပည္က နာမည္ႀကီးပီး လူႀကိဳက္နဲေနတဲ့ မမ၀၀ ထထ ကက။ ေမာ္ဒယ္ႀကီးေတာ့မဟုတ္ဘူး။ မသင္သင္းေအာင္။ သင္းေနတဲ့နာမည္နဲ ့။ သူကလည္း လူၾကားထဲမွာ သူ ့မဂၤလာေဆာင္ၾကေနတာပဲ။ လူေတြကုိ လုိက္ၿပီးႏုတ္ဆက္လုိ ့။

WLB က ရုပ္ကဆုိးမိန္းမအဖြဲ ့။ ေခါင္းေဆာင္ရုပ္က ဘီလူးလုိပဲ။

ကို၀င္းမင္း။ သူကလည္း ဆရာတစ္ပါးပဲ။ သူကေတာ့ လူရုိးလုိပဲ။

အားလုံးက်ေနာ္မ်ိဴးကိုေတြ ့ေတာ့ အလွဴိလ်ဴိလစ္။ အေနာက္ကို ၾကြ။ ဘယ္သူနဲ ့မွ ေစာက္စကားမေျပာခ်င္ဘူ။ ခန္းမထဲမွာ ဘယ္ေကာင္က ဘယ္လုိအထာရွိလဲဆုိတာ ေကာင္းေကာင္း နားလည္ၿပီးသား။ အင္တာနက္မွာ ရီစက္ခ်္လုပ္ၿပီးသား။ သူတုိ ့အေၾကာင္းနဲ ့ပီအိတ္ခ်္ဒီေတာင္ ယူလုိ ့ရတယ္။ ထားေတာ့။

ပြဲက စၿပီ။ သတ္မွတ္ထားတဲ့အခ်ိန္မွာ ဘယ္သူမွ မလာဘူး။ အားလုံးေနာက္ၾကမွလာတယ္။ အားလုံးနီးပါးက ေမြးကတည္းက ခ်မ္းသာလာတာမဟုတ္ဘူး။ ငမြဲေတြခ်ည္းပဲ။ သူတုိ ့ကုိၾကည့္ရတာ ထရိတ္ဒါးဟုိတည္ကိုေရာက္တာ တခါတည္း ဘီလ်ံနဲ ့ခ်ီၿပီး ခ်မ္းသာသလုိ ေစာက္ခြက္ေတြနဲ ့။ ပဲကလည္း ဘာမ်ားသလဲမေမးနဲ ့။

ပြဲစတာနဲ ့ေမာင္ထူးခ်စ္ အာတယ္။ သူ ့အဖြဲ ့အေၾကာင္း ဘာျဖစ္တယ္ ညာျဖစ္တယ္ဆုိၿပီး ရႊီးတယ္။ ဒု-လက္ေထာက္ပုိပုိကလည္း သူသိသေလာက္ လႊတ္တယ္။

ေနအုံး...ဒီေနရာမွာ ဆုိက္ကားတစ္စီးပါတယ္။ WLB က မဲ့ေခါင္ ၀က္ဆုိက္ဆုိလား ဘာလား။ သူတုိ ့ဘာလုပ္ေနေၾကာင္း ၾကြားတယ္။ ရုိးေနၿပီ....ရုိးေနၿပီ။ ဟုတ္လွၿပီထင္ေနၾကတယ္ဗ်ာ။ စိတ္ပ်က္ဖုိ ့ေကာင္းတယ္။

ရန္ကုန္ကို အခုမွ ေခ် ၾကြဘူးတဲ့လူေတြ။ ဟုတ္လွၿပီ ထင္ေနၾကတယ္။ ေမြးကတည္းက ရန္ကုန္မွာ ေမြး၊ ႀကီးလာတဲ့ လဗာခ်ာေတြက ဘာမွ မျဖစ္ရဘူး။

ေစ်းႀကီးၿပီး လူကုန္ထံေတြတည္းတဲ့ Trader Hotel ကုိ သြားခ်င္လုိ ့သြားတာမဟုတ္ဘူး။ ေမာင္ထူးခ်စ္ကုိ သြားၿပီး အားေပးတာ။ လႈိင္သာယာက စုတ္ျပတ္သတ္ေနတဲ့ တဲကေန သူ ့ဆီသြားတာက တကၠဆီကခ်ည္းပဲ နဲ တာမဟုတ္ဘူး။ ထမင္းလည္း ငတ္တယ္။ ခန္းမထဲမွာ အဲယားကြန္းေၾကာင့္ အေအးပတ္တယ္။ လူေတြကုိ ေတြ ့တာ စိတ္အရမ္းညစ္တယ္။ စိတ္က်ည္းက်ပ္တယ္။

ဒါပဲဗ်ာ။ ေတြ ့ဘူးတဲ့ အေတြ ့အႀကဳံပါ။

2/6/13

ခရုိနီေတြ ဒုိနာအုပ္စုအျဖစ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ဖန္္တီးဖို ့လုိအပ္

လက္တေလာမွာ ႏုိင္ငံျခားက အကူအညီေတြ အရမ္းရတယ္။ အထူးသျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ဆုိၿပီး ႏုိင္ငံတကာဒုိနာေတြ လွဴတာ အားရစရာေကာင္းတယ္။

ခ်မ္းသာတဲ့ႏုိင္ငံေတြကေတာ့ လွဴေပမဲ့၊ တုိင္းျပည္ထဲမွာ အရမ္းခ်မ္းသာၿပီး ခရုိနီလုိ ့ေခၚတဲ့လူေတြ စုေပါင္းၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္နဲ ့တုိင္းျပည္ဖြံ ့ၿဖိဳးေရးအတြက္ လွဴရင္ အရမ္းေကာင္းတယ္။ ဒါဆုိရင္ သူတုိ ့မတရားသျဖင့္ ရထားတဲ့ စည္းစိမ္ေတြကို ျပည္သူက အျပစ္ျမင္မနာလုိစိတ္မ်ားတာ နဲၿပီး သူတုိ ့အေပၚလည္း နားလည္ႏုိင္တယ္။

အခုေတာ့ ငါတုိ ့ေသမွ လွဴခဲ့မယ္ဆုိေတာ့ မေသခင္ ၀ ေအာင္ စားမယ္ဆုိတဲ့ သေဘာျဖစ္ေနတယ္။

လွဴေတာ့ လွဴတယ္။ ဘယ္လုိလွဴလဲဆုိေတာ့ မဟုတ္တာကိုလွဴတယ္။

ဆြယ္တာအက်ီီေလးတစ္ထည္နဲ ့ပန္ခ်ီကားေလးတစ္ခ်ပ္ကုိ သိန္းေထာင္ခ်ီ ၀ယ္ၿပီး ေခ်ာင္ထုိးထားတဲ့အလွဴမ်ဴိးနဲ ့ နာမည္မခံပဲ ေနာက္ကြယ္ကေန အာဏာနဲ ့လုပ္ပိုင္ခြင့္ပိုရေအာင္လွဴတဲ့အလွဴမ်ဴိးအစား ေပၚတင္ ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိလုပ္ၾကစမ္းပါ။

ျမန္မာလူမ်ဳိးမဟုတ္တဲ့လူေတြေတာင္ ျမန္မာျပည္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ ့တုိးတက္ေရးအတြက္ လွဴၾကတန္းၾက လုပ္ေနေသးတာပဲ။

ျမန္မာႏုိင္ငံက အရမ္းခ်မ္းသာတဲ့လူတစ္စုက ပုိလုိ ့လုပ္သင့္တယ္လုိ ့ထင္တယ္။

အားလုံးစုေပါင္းၿပီး ဒုိနာအုပ္စုအျဖစ္၊ ဖန္တီးၿပီး ျမန္မာျပည္မွာ အဓိကလုိအပ္ေနတဲ့ အေျခခံအေဆာက္အအုံေတြျပဳျပင္ေရး၊ အစုိးရရုံးဌာနေတြမွာ လုိအပ္ေနတဲ့ေခတ္မွီနည္းပညာနဲ ့ပစၥည္းေတြျဖည့္တင္းေရး စတဲ့ လုိအပ္ေနတဲ့အရာေတြကို လွဴၾကရင္ အားလုံးသာဓုေခၚမည္မလြဲပါ။

10/14/12

လယ္သမားႀကီးရဲ ့ေလာဂ်စ္ (Logic)



ဦးသိန္းစိန္အစုိးရ အာဏာစၿပီးယူေတာ့ အိတ္ရႈးအမ်ဴိးမ်ဴိးေပၚထြက္လာတယ္။ လယ္ေျမကိစၥ၊ လက္ပံေတာင္းေတာင္ကိစၥနဲ ့ေျမသိမ္း၊ ယာသိမ္းကိစၥေတြက စလုိ ့မ်ားျပားလွတဲ့ အိတ္ရႉးေတြကို လူတုိင္းေတြ ့ေနရတယ္။

ျပည္သူေတြကလည္း စိတ္မခ်မ္းသာသလုိ ၊ အစုိးရကလည္း ထိထိေရာက္ေရာက္ ကိုင္တြယ္ေနတာကုိ သတိထားမိတယ္။

အခုေနာက္ဆုံးေပၚလာတဲ့အိတ္ရႉးကေတာ့ ျမန္မာျပည္အထက္ပုိင္းက ႏြားရူးေရာဂါ (Mad Cow Disease) ေတြ ေပၚေပါက္လာျခင္းျဖစ္တယ္။ ႏြားဆုိတာက ျမန္မာလယ္သမားေတြအတြက္ အထူးအေရးႀကီးတဲ့ အရာျဖစ္တယ္။ ႏြားေတြေသကုန္ရင္ လယ္သမားေတြ ထမင္းငတ္မွာဆုိေတာ့ မီဒီယာသမားေတြကလည္း အရမ္းကို စုိးရိမ္ပါတယ္။

ပြင့္လင္းစ ျမန္မာျပည္မွာ မုိးဦးက် ဂဏန္းေတြထြက္သလုိ ထက္ျမတ္လွတဲ့ မီဒီယာသမားေတြလည္း အလွွ်ဴိလ်ွဴိ ေပၚထြက္လာတယ္။ ဒီအထဲမွာ အမ်ဴိးသမီးသတင္းေထာက္ျဖစ္တဲ့ ေဒၚေမသႀကၤန္ဟိန္းလည္း ပါဝင္ခဲ့ပါတယ္။ စာေပအေရးအသား သတင္းတင္ျပပုံ နဲ ့အင္တာဗ်ဴးတဲ့စနစ္ေတြကုိလည္း ပိုင္ပုိင္ႏုိင္ႏုိင္ ႏုိင္နင္းတဲ့ အမ်ဴိးသမီးသတင္းေထာက္ျဖစ္ပါတယ္။

သူမလည္း လက္ရွိ ျမန္မာျပည္အထက္ပုိင္းက ႏြားရႉးေရာဂါ ဘာ့ေၾကာင့္ျဖစ္လဲဆုိတာကုိ မီဒီယာသမားပီပီ တုိင္းျပည္အတြက္ စိတ္ပူလုိ ့လယ္သမားႀကီးေတြနဲ ့အင္တာဗ်ဴးပါတယ္။ ျမစ္မခ မီဒီယာအတြက္ပါ။ ဒီအင္တာဗ်ဴးကို ေဖာ္ျပလုိက္ပါတယ္။

ေဒၚေမသႀကၤန္ဟိန္း။ ။ အခုျဖစ္ေနတဲ့ႏြားရူးေရာဂါဘာ့ေၾကာင့္ျဖစ္တာလဲ။ ၿပီးေတာ့ ဦးေလးႀကီးရဲ ့သီအုိရီနဲ ့အျမင္ကုိ ေျပာေပးပါ။

လယ္သမားႀကီးက ေဒၚေမသႀကၤန္ဟိန္းရဲ ့မ်က္ႏွာကိုေသေသခ်ာခ်ာ စိုက္ၾကည့္ၿပီး....

ႏြားေတြက တႏွစ္မွာ တစ္ခါပဲ သားေပါက္တယ္ဆုိတာကို ဆရာမႀကီးသိလား....လုိ ့သတင္းေထာက္ကုိ ျပန္ေမးပါတယ္။

ေဒၚေမသႀကၤန္ဟိန္း။ ။ ဟုတ္ကဲ့ (မ်က္ႏွာနီရဲလွ်က္)။ သိပါတယ္ ဦးေလး။ ဒါေပမဲ့ က်မသိခ်င္တာက ႏြားရႉးေရာဂါစတင္ျဖစ္ပြားပုံနဲ ့ဘာ့ေၾကာင့္ ဒီလုိျဖစ္တာလဲဆုိိတဲ့ သတင္းအခ်က္လက္ျဖစ္ပါတယ္။

လယ္သမားႀကီး။ ။ ႏြားမကုိ တစ္ရက္မွာ ႏွစ္ခါ ႏုိ ့ညွစ္တာကိုေကာသိလား...ဆရာမ ေဒၚေမသႀကၤန္ဟိန္း။

ေဒၚေမသႀကၤန္းဟိန္း။ ။ ဒါအရမ္းကို တန္ဖိုးရွိတဲ့ အခ်က္အလက္ပဲ။ ဒါေပမဲ့ က်မေမးတဲ့ ပြိဳင့္ကိုမေရာက္ေသးလုိ ့ေျဖေပးပါအုံး။

လယ္သမားႀကီး။ ။ အခု ခင္ဗ်ားေျပာတဲ့ ပြိဳင့္ကုိေျဖပါ့မယ္။ ခင္ဗ်ား စဥ္းစားၾကည့္ပါ။ ေဒၚေမသႀကၤန္ဟိန္းရဲ ့ႏုိ ့(Tits )ကုိ တစ္ရက္ႏွစ္ခါညွစ္ၿပီး၊ တႏွစ္မွာ တစ္ခါ မိတ္လုိက္(Screwing) မယ္ဆုိရင္ ခင္ဗ်ားမရူးပဲေနပါ့မလား။

ယခုအင္တာဗ်ဴးကို ျမစ္မခ မီဒီယာမွာ ဘယ္တုန္းကမွ ေဖာ္ျပခဲ့ျခင္းမရွိပါ။


ဘုန္းေက်ာ္

ၾသစေတ်းလ်

၁၄၊ ၁ဝ။၁၂



A farmer logic အားမွီျငမ္းသည္။



9/26/12

"ငါတုိ ့က မင္းတုိ ့ထက္ေတာင္ အေျခအေနဆုိးေသးတယ္"

"ငါတုိ ့က မင္းတုိ ့ထက္ေတာင္ အေျခအေနဆုိးေသးတယ္"

ဂ်ပန္၊ အဂၤလန္၊ ဂ်ာမနီ နဲ ့ေတာင္ကုိရီးယားႏုိင္ငံေတြဟာ ယေန ့မွာေတာ့အင္မတန္ခ်မ္းသာတဲ့ ႏုိင္ငံေတြျဖစ္တယ္။ သူတုိ ့ရဲ ့ႏုိင္ငံအက်ယ္အ၀န္းက ျမန္မာျပည္ထက္ေသးတယ္။ ေသးတာအျပင္ သယံဇာတလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံေလာက္ မေပါဘူး။

ဂ်ပန္ေတြဟာ အေရွ ့အာရွေတြကို ဟုိးအရင္တုန္းက သိမ္းပိုက္တယ္။ အဂၤလိပ္ကလည္း တကမၻာလုံးကုိ သိမ္းတယ္။ ဂ်ာမနီကလည္း ေခသူမဟုတ္ေတာ့ သူလည္း ေခတ္ေနာက္က်တဲ့ႏုိင္ငံေတြကုိ ၀င္တုိက္ၿပီး သိမ္းပုိက္တာပဲ။ ဘာ့ေၾကာင့္ ဒီႏုိင္ငံေတြက သူမ်ားႏုိင္ငံကို သိမ္းတာလဲဆုိေတာ့ သူတုိ ့ႏုိင္ငံမွာ အင္မတန္ကုိ စား၀တ္ေနေရး အဆင္မေျပလုိ ့ပဲ။ ဘန္းစကားနဲ ့ဆုိရင္ ငတ္ လုိ ့။

ဒါနဲ ့သူတုိ ့သူမ်ားႏုိင္ငံေတြကုိ သိမ္းပုိက္ၿပီး ရသမွ်ကုိ ယူေကာ။ ၿပီးရင္ သူတုိ ့ႏုိင္ငံကုိ အထုတ္နဲ ့အထည္နဲ ့ပုိ ့ၾကတယ္။ အခုေခတ္လုိ Internet Banking နဲ ့မဟုတ္ဘူး။ Express Post လည္းမေပၚေသးေတာ့ ေလွအႀကီးႀကီးေတြနဲ ့ ရသမွ်ကုိ သိမ္းပါေလေရာ။ အဲဒိအခ်ိန္တုန္းက အခုေခတ္လုိ လူေျပာမ်ားေနတဲ့ Human Rights and Environmental Concerns ေတြလည္း သူတုိ ့ေခါင္းထဲမွာ ရွိတာမဟုတ္ဘူး။

ရတာကုိ ခုတ္တယ္။ တူးတယ္။ ေတြ ့တဲ့မိန္းမကို ဂ်စ္ကီဂ်စ္ကီလုပ္တယ္။

အဲဒိတုန္းက အရမ္းကို ယဥ္ေက်းၿပီး အဆင့္အတန္းျမင့္တဲ့ အဂၤလိပ္နဲ ့ဂ်ပန္ေတြဟာ သူမ်ားကုိ ေခါင္းျဖတ္ၿပီး သတ္တယ္။ သူတုိ ့အခ်င္းခ်င္း ဘယ္ေတာ့မွ မလုပ္ဘူး။ ယေန ့မွာ လည္လွီးတဲ့ မြတ္စလင္အစြန္းေရာက္ေတြက ေနာက္မွ လုပ္တာ။ ဂ်ပန္နဲ ့အဂၤလိပ္ကမွ အပီေကၽြးတာ။

အခုၾကေတာာ့ အရမ္းကို ရက္စက္ခဲ့တဲ့ ဂ်ပန္နဲ ့အဂၤလိပ္က ဘာေျပာလဲဆုိေတာ့ နည္းနည္းေလးျဖစ္တာနဲ ့ဒါက လူ ့အခြင့္အေရးပုဒ္မနဲ ့ၿငိတယ္။ ဒါက ပတ္၀န္းက်င္ကုိ ပ်က္စီးေစတယ္ဆုိၿပီးျဖစ္လာေရာ။ သူတုိ ့လုပ္ခဲ့တာ၀ၿပီဆုိေတာ့ သင္ခန္းစာေတြက တစ္ပုံႀကီးရလုိ ့ပါ။

အဂၤလိပ္ေတြေပါင္မုန္ ့ေတာင္ စားစရာမရွိလုိ ့ နယ္ေျမခ်ဲ ့ထြင္တာကုိ သူတုိ ့က ရွက္ရမ္း ရမ္းၿပီးမေျပာဘူး။ သူတုိ ့အရမ္းကုိ ငတ္ခဲ့တယ္ဆုိၿပီး သူတုိ ့ရဲ ့ဘ၀ကို ေျပာတယ္။ ဂ်ပန္လည္း ဒီအတုိင္းပဲ။ အရင္တုန္းက ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာတုိက္ခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံေတြဟာ ယေန ့မွာေတာ့ သူတုိ ့မဟုတ္သလုိပဲ။ စီပြားေရးကိုပဲ ေဇာင္းေပးလာေတာ့တယ္။ လူ ့အခြင့္အေရး နဲ ့ ကမၻာႀကီးပူေႏြးလာေနၿပီဆုိၿပီး သူတုိ ့ရဲ ့ Concern ေတြကုိ ေအာ္ဟစ္လာေတာ့တယ္။ ဂလုိဘယ္လုိက္ေဇးရွင္းမွာ အုိင္ဖုန္းနဲ ့Samsaumg ဖုန္းတုိ ့အေနာက္ကုိပဲ အသည္းအသည္လုိက္ၾကေတာ့တယ္။ Apple ဆုိတဲ့ ပန္းသီးကုိ ပါးစပ္က ကိုက္ၿပီး Apple Computer နဲ ့ ကမၻာ့ႏုိင္ငံေရးကိုကစားလာၾကၿပီ။

ေဒၚလာ တစ္ဘီလီယံေလာက္ရင္းလုိက္ရင္ ႏုိင္ငံေလးေတြရဲ ့ႏုိင္ငံေရးကို ၀င္ေရာက္ကစားတဲ့လူေတြ ျဖစ္ေနၿပီ။

ဒါ့ေၾကာင့္ ျမန္္မာ့ႏုိင္ငံေရးရဲ ့ကုန္က်စရိတ္ဟာ ေဒၚလာသန္းငါးရာေတာင္မရွိပါဘူး။ သန္းငါးရာဆုိတာက အုိင္ဖုန္းတစ္လုံးအသစ္တီထြင္လိုက္ၿပီဆုိရင္ ျပန္ရေနၿပီ။ ဒီေငြက သူတုိ ့အတြက္ မေျပာသာေပမဲ့ ျမန္မာအစုိးရနဲ ့အတုိက္အခံေတြကေတာ့ ဒီေငြေၾကာင့္ ရန္ေတြျဖစ္ခ်င္တုိင္းျဖစ္၊ တည့္ခ်င္တုိင္းတည့္ပဲ။ ဒုကၡ။

ေဂ်ာ ့ဆုိးေရာ့စ္နဲ ့ဘီဂိတ္တုိ ့ရဲ ့ဓနအင္အားက ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ ့ႏုိင္ငံေရးကို ေျပာင္းလဲလုိ ့ရသလုိ....ျပည္တြင္းစစ္ႀကီးေအာင္လည္း ဆြေပးလုိ ့ရတဲ့ အေျခအေနျဖစ္ေနၿပီ။

အဲဒိလုိ ကိုင္လႈပ္ႏုိင္တဲ့ လူေတြဟာ ေမြးကတည္းက ခ်မ္းသာလာ မဟုတ္ဘူး။

အဲဒိေကာင္ေတြရဲ ့အဘုိးေတြ အဘြားေတြ ေဘးဘီေတြဟာ ဟုိးအရင္းတုန္က အဂၤလန္မွာ ေပါင္မုန္ ့ေတာင္ မစားႏုိင္လုိ ့ငတ္လုိ ့အေမရိကိုေရာက္လာခဲ့ၾကတယ္။ ကံေကာင္းေထာက္မစြာ ေငြေတြအမ်ားႀကီးခ်မ္းသာလာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ သူတုိ ့ဘ၀မွာ အသည္းအသန္က်ဴိးစားလာခဲ့ရတဲ့လူေတြခ်ည္းပဲ။

ၾသစေတ်းလ်ႏုိင္ငံကို အီတလီက လူေတြေရာက္လာၾကတယ္။ အီတလီအစားအစာဆုိတာအရမ္းကို စားလုိ ့ေကာင္းၿပီး ကမၻာေက်ာ္တဲ့အစားအစားျဖစ္္တယ္။

အဂၤလိပ္ေတြကမွ ေပါင္မုန္ ့နဲ ့မုန္လာဥအနီေလာက္ပဲ သိတာ။ အီတလီေတြရဲ ့စပက္ဂက္တီကမွ အရမ္းမ်ဴိလုိ ့ေကာင္းတာကုိ စားဖူးတဲ့လူတုိင္းသိမယ္။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္ေတာ့ ငပိရည္ေလာက္ ဘယ္ဟာမွ ခံတြင္းမေတြ ့ဘူး။

လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေပါင္းတစ္ရာေလာက္က အီတလီေတြ ၾသစေတ်းလ်ကို သူတုိ ့ႏုိင္ငံမွာ ငတ္လုိ ့ေရာက္လာၾကတယ္ဆုိတဲ့ ဘက္ကိုလွည့္ခ်င္တယ္။ အဲဒိတုန္းက အီတလီမွာ ခ်မ္းသာတဲ့လူေတြေလာက္ပဲ ေျမယာေကာင္းေကာင္းေတြပုိင္တယ္။ ဒီေျမမွာ စုိက္ပ်ဳိးစားလုိ ့လြယ္တယ္။

ဆင္းရဲတဲ့လူေတြက ေက်ာက္သားျပင္လုိျဖစ္ေနတဲ့ေျမေတြကုိ ပုိင္တယ္။ ဒီေတာ့ ဆင္းရဲတဲ့လယ္သမားေတြဟာ အပင္စုိက္စားဖုိ ့မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။

အဲဒါနဲ ့အီတလီေတြအေနနဲ ့ၾသစေတ်းလ်ရဲ ့သတင္းကို ၾကားတယ္။ ဘယ္လုိၾကားလဲဆုိေတာ့ ၾသစီမွာ ေျမေကာင္းတယ္။ ေရႊေပါတယ္ဆုိတဲ့သတင္းပဲ။ တရုတ္ေတြေတာင္လာၿပီး တူးေနၾကၿပီ။

ဒါနဲ ့ေလွေတြနဲ ့အီတလီေတြ ဥေရာပတုိက္ကေန ၾသစီကိုလာတာ လမ္းမွာ သုံးလေလာက္ၾကာတယ္။

သူတုိ ့စီးလာတဲ့ေလွေတြကလည္း အဲဒိအခိ်န္တုန္းက Air Con တုိ ့ Heater တုိ ့မပါသလုိ ေစာက္ရမ္းလည္း ေႏွးတယ္။ လိပ္ေတာင္အေဖေခၚရမယ္ထင္တယ္။ လမ္းမွာလည္း ေလမုန္းတုိင္းတုိ ့ဘာတုိ ့က မိေသးတယ္။ ဆုိေတာ့ သူတုိ ့လာတဲ့လမ္းခရီးက အရမ္းၾကမ္းတယ္။ ျမန္မာေတြကမွ ေလယာဥ္နဲ ့လာတာဆုိေတာ့ ပုိလုိ ့သက္ေတာင့္သက္သာျဖစ္ေသးတယ္။ ေလယ်ာဥ္ေပၚမွာလည္း ဘီယာေလးဘာေလး စုပ္လုိ ့ရေသးတယ္။ သူတုိ ့ကမွ ဘီယာမေျပာနဲ ့ယာဘီေတာင္မရဘူး။

ဒါနဲ ့သူတုိ ့ၾသစီကုိေရာက္တယ္ဆုိပါစုိ ့။ ေရာက္ေရာက္ျခင္း ျမန္မာေတြ ဒုကၡသည္အျဖစ္နဲ ့ၾသစီကိုလာသလုိ မဟုတ္ဘူး။ ျမန္မာေတြကမွ စားစရာ၊ အိမ္၊ နဲ ့ေသာက္စရာ ၀ုိင္အျပင္ ဘဏ္ထဲမွာ ေငြေလးက ရွိေသးတယ္။ ဒါေတြကုိအစုိးရကေပးတာ။

ဟုိအီတလီေကာင္ေတြကမွ စုတ္ျပတ္သတ္ၿပီး တဲထုိးေနရတာ။ ေလွနဲ ့လာတာျခင္းတူေပမဲ့ ၁၉၈၀ ပတ္၀န္းက်င္ေလာက္ကလာတဲ့ ဗီယမ္နမ္ေတြကမွ သူတုိ ့ထက္အဆင့္ျမင့္ေသးတယ္။ အဲဒိအခ်ိန္တုန္းက ၾသစေတ်းလ်လူ ့အဖြဲ ့အစည္းက တုိးတက္ေနၿပီ။ အီတလီေတြလာတဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့ သူတုိ ့ဘ၀ဟာ ကခ်င္ျပည္နယ္က စစ္ေျပးဒုကၡသည္ေတြလုိပဲ။ ေနစရာအိမ္၊ စားစရာနဲ ့ေရေတာင္ ဘယ္မွရွာရမွန္းမသိဘူး။ ဒီေလာက္ထိ ဆင္းရဲတာဗ်။ အီတလီေတြအတြက္ ၈၈-မ်ဴိးဆက္လည္းရွိေသးတာမဟုတ္ဘူး။ ဆုိေတာ့ သူတုိ ့ကုိ ဘယ္သူကမွ ကူညီတာမဟုတ္ဘူး။

ဒီအေၾကာင္းကို က်ေနာ့္သူငယ္ခ်င္း ၾသစီေကာင္က ေျပာျပတယ္။ သူ ့တုိ ့အဘုိးေတြ ဘယ္လုိလာရလဲဆုိတဲ့အေၾကာင္းေပါ့။

သူတုိ ့အဘုိးေတြၾသစေတ်းလ်ေရာက္ေတာ့ သူမ်ားယာေတာထဲမွာ ေဒါက္တုိမယ္ရလုပ္ရတယ္။ ေနစရာအိမ္က ျဖစ္သလုိတဲထုိးၿပီးေနတယ္။ စားစရာအတြက္ ကုိယ့္ဟာကုိယ္စုိက္ပ်ဳိးစားတယ္။ တစ္ပတ္မွာ ငါးရက္ အလုပ္လုပ္တယ္။ ႏွစ္ရက္က သူတုိ ့ေနဖုိ ့အိမ္ကို ကုိယ့္ဟာကုိယ္ ေဆာက္တယ္။ အိမ္ေဆာက္တာ ဆယ္ႏွစ္ၾကာတယ္။ အဲဒိအခ်ိန္တုန္းက အစုိးရေပးတဲ့ ေထာက္ပ့ံေၾကးအစီအစဥ္လည္းမရွိေသးဘူး။ ေနာက္ၿပီး ဌာေနတိုင္းရင္းသားေတြနဲ ့ကလည္းတုိက္ခုိက္ရေသးတယ္။

အလုပ္လုပ္လုိ ့ရတဲ့ပုိက္ဆံကို တျပားမက်န္စုေဆာင္းတယ္။ အရက္ေသစာမေသာက္ဘူး။ ေဆးလိပ္ေတာင္မေသာက္ဘူး။ အီတလီအဘုိးႀကီးက သူ ့ဘ၀မွာ တစ္ခါမွ ေဆးလိပ္မေသာက္ဘူးဘူးလုိ ့ေျပာတယ္။

ၾသစေတ်းလ်ကုိ ဒုကၡသည္အျဖစ္ေရာက္တဲ့ျမန္မာေတြက ေသာက္သလားေတာ့မေမးနဲ ့။ ၿပီးရင္ အစုိးရပိုက္ဆံနဲ ့ ဖင္ခၽြတ္ၿပီး က တဲ့ ဘီယာဆုိင္ကုိလည္း သြားေသးတယ္။

တျဖည္းျဖည္းနဲ ့သူတုိ ့အဲဒိလုိေနလာတာ ယေန ့ ၂၀၁၂-မွာေတာ့ ၾသစေတ်းလ်မွာရွိတဲ့ အီတလီတုိင္းကုိေလ့လာၾကည့္။ ေစာက္ရမ္းခ်မ္းသာေနၿပီ။ အိမ္ေတြလည္းအမ်ားႀကီးပုိင္တယ္။ သူတို ့မွာ ထူးျခားတာက သူတုိ ့ပုိင္တဲ့ေငြေတြကုိ ဘယ္ေတာ့မွ ရွယ္ယာမ၀င္ဘူး။ အိမ္ပဲ ၀ယ္တယ္။ စုတ္ျပတ္သတ္ေနတဲ့ဘ၀ကေန ျဖည္းျဖည္း လုပ္လာလိုက္တာ ေနာက္ဆုံး သူတုိ ့ေတြလူလုိသူလုိေနရတဲ့အထိျဖစ္လာေကာပဲ။

ယေန ့ေခတ္မွာေျပာေနတဲ့ ဂ်ပန္၊ အဂၤလန္၊ အီတလီ၊ ၾသစေတ်းလ်နဲ ့အေမရိကန္ႏုိင္ငံေတြဟာ သူတုိ ့ဘ၀မွာ သူမ်ားေတြကိုလည္း အႏုိင္က်င့္ခဲ့သလုိ၊ ကိုယ္ကုိင္တုိင္လည္း လုံးလ၀ရိယနဲ ့က်ဳိးစားရုန္းကန္လာၾကလုိ ့ဒီအေျခအေနကိုေရာက္လာတာပဲ။ သူတုိ ့ႏုိင္ငံေတြဟာ ဒီေလာက္ ငတ္ျပတ္စုတ္ျပတ္တဲ့ႏုိင္ငံေလးေတြပဲ။ ျမန္မာႏုိင္ငံကမွာ သူတုိ ့ထက္သာေသးတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာေတြဟာ ဒုံရင္းက ဒုံရင္းအတုိင္းပဲ။ တုိးတက္မႈကလည္း ေနာက္ဆုံးမွာ။

သူမ်ားေတြရဲ ့စိတ္ဓာတ္၊ က်ဳိးစားမႈနဲ ့စည္းကမ္းက်မႈေတြကုိမွ အတုမခုိးပဲ ျမန္မာေတြ ကုိယ့္အခ်င္းခ်င္း ေဒၚစုဘာျဖစ္တယ္၊ ဦးသိန္းစိန္ဘာျဖစ္တယ္၊ တုိင္းရင္းသားေတြ ဘာျဖစ္တယ္ဆုိၿပီး အရည္မရ အဖတ္မရေတြပဲ ေျပာေနၾကေပါ့ဗ်ာ။

ေဖ့ဘြတ္စ္ေပၚမွာပဲ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ၾကေပါ့။

ဘုန္းေက်ာ္
ၾသစေတ်းလ် (လင္းစတားမုိင္း)

9/22/12

5% ပဲသုံးလုိက္ပါ

ဒီႏွစ္မွာ ၀မ္းသာစရာသတင္းေတြကိုလည္းေတြ ့ရသလုိ ့၀မ္းနည္းရာေကာင္းတဲ့သတင္းေတြကုိ ေတြ ့ရပါတယ္။
ဦးသိန္းစိန္နဲ ့ေဒၚစုတုိ ့ေျပလည္းၿပီး သင့္ျမတ္ေနတာက ၀မ္းသာစရာပါ။ ဒိထက္ပုိၿပီး ၀မ္းသာစရာေကာင္းတာက ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ခ်မ္းသာလာဖုိ ့လမ္းကုိ စတင္ေနလုိ ့ပါပဲ။

ေလာကမွာ အေကာင္းနဲ ့အဆုိး၊ အျပဳနဲ ့အဖ်က္က တြန္ ့တြဲေနတာ သဘာ၀ဆုိေပမဲ့....ဆုိးေနတဲ့ကိစၥေတြကုိ အေကာင္းျဖစ္ေအာင္ျပဳျပင္လုိ ့လြယ္ပါတယ္။ အဖ်က္သမားကို အျပဳသမားျဖစ္ေအာင္ တည္ေဆာက္ဖုိ ့မခဲယဥ္ပါဘူး။

အစုိးရနဲ ့အတိုက္အခံ အသံညီေနေပမဲ့ ေအာက္ေျခက ၀န္ထမ္းေတြဟာ အဖ်က္သလားလုိ ့ေတာင္ေမးရမလုိပဲ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဦးေအာင္မင္းေျပာတဲ့ သူတုိ ့အစုိးရအဖြဲ ့ထဲ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္သြားမဲ့ လူေတြရွိေနတယ္လုိ ့ေျပာတာျဖစ္မယ္။ က်ေနာ္ေျပာခ်င္္တဲ့ အဖ်က္သမားနဲ ့အဆုိးဆုံးျဖစ္ေနတဲ့ ျမင္ကြင္းေတြကို ခင္ဗ်ားတုိ ့လည္း သတိထားမိမွာပါ။ ဒါကေတာ့ မုံရြာ ေၾကးနီစီမံကိန္းက ငိုရႈိက္သံေတြနဲ ့ေျမေတြ၊ အိမ္ေတြကုိ ဘူဒုိဇာနဲ ့ထုိးၿပီး ဖယ္ရွားေနတဲ့အရာေတြပါ။

ဒီျမင္ကြင္းေတြက မီဒီယာပြင့္လင္းလာလုိ ့ျမင္ေနရေပမဲ့ မီဒီယာသမားေတြလက္လွမ္းမမွီတဲ့ေနရာေတြလည္း အမ်ားႀကီးက်န္ပါေသးတယ္။

တကယ္တမ္းဆုိရင္ မုံရြာေၾကးနီစီမံကိန္းကုိ သတၱဳတြင္း၀န္ႀကီးကုိယ္တုိင္ကြင္းဆင္းၿပီး ေဒသခံေတြရဲ  ့အသံေတြကုိ နားေထာင္သင့္တယ္။ အခုေတာ့ မုိင္းမန္ေနဂ်ာကပဲ ေျပာတာေတာ့ သဘာ၀လုံး၀ မၾကပါဘူး။ သူကပဲ ေဒသခံေတြနဲ ့အဆင္ေျပေအာင္ ညွိႏႈိင္းမယ္။ စီမံကိန္းကုိေတာင္ မရပ္ႏုိင္ဘူး။ ဘာ့ေၾကာင့္လုိေတာ့ မုိင္းက ႏုိင္ငံေတာ္ရဲ  ့ဖြံ ့ၿဖိဳးတုိးတက္မႈကို အေထာက္အကူျပဳလုိ ့ဆုိၿပီး ဆင္ေျခေပးပါတယ္။ သူေျပာတာကလည္း မွန္တယ္။ မုိင္းကေန ၀င္ေငြရပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ မုံရြာေဒသခံေတြပိုင္တဲ့ ေျမေနရာမွာတူးတာအျပင္ သူတုိ ့ရဲ  ့ဘုိးဘြာပုိင္ေျမေတြကေန အေ၀းကုိေတာင္ ဖယ္ေပးရတာကို စာနာမႈ  ့မရွိ ေျပာတဲ့စကားကေတာ့ သဘာ၀လုံး၀မၾကပါဘူး။ အကယ္၍သာ မုိင္းမန္ေနဂ်ာလုပ္တဲ့သူက မုံရြာေဒသခံေတြရဲ  ့ေနရာမွာသာရွိေနမယ္ဆုိရင္ ဘယ္လုိခံစားရမလဲမသိဘူး။

လူဘ၀မွာ အေရးႀကီးဆုံးက အစားအစာ၊ ေနစရာအိမ္နဲ ့အ၀တ္အစားပဲျဖစ္ပါတယ္။ အခုဆုိရင္ ေၾကးနီစီမံကိန္းေၾကာင့္မုံရြာေဒသခံေတြ ေနစရာမဲ့ေတာ့မယ္။ ၿပီးရင္ လုပ္ကုိင္စားေသာက္စရာေျမေနရာလည္းမဲ့ေတာ့မယ္။ ဒါေတြမဲ့ၿပီးဆုိရင္ ဘယ္လုိမ်ဴိးအ၀တ္အစား၀ယ္ဖုိ ့ပိုက္ဆံရေတာ့မွာလဲ။ ေၾကးနီစီမံကိန္းကေန ေပးတဲ့ေငြနဲ ့ေဒသခံေတြ ဘယ္လုိမ်ဴိးတစ္သက္လုံးစားမလဲ။

အစုိးရကေပးတဲ့ သူတုိ ့အတြက္ေရြးခ်ယ္စရာဆုိတာက အင္မတန္ကုိ နည္းပါးလွတယ္။

ရြာသားေတြေတာင္းေနတာက စီမံကိန္းကုိ ဖ်က္ေပးပါ။ သူတုိ ့ရြာေတြကုိ မေရႊ  ့ခ်င္ဘူး။ ဒါပဲ။

ဒီကိစၥကုိ ၈၈-မ်ဴိးဆက္လုိ ့ေခၚတဲ့ ကုိဂ်င္မီတုိ ့အဖြဲ ့က ဆႏၵျပၿပီးမေတာင္းနဲ ့ဆုိေတာ့ ဘယ္လုိေတာင္းရမွာလဲလုိ ့ေတာင္ေမးရေတာ့မယ္။ ကုိဂ်င္မီတုိ ့အဖြဲ  ့ဟာ ေဒသခံေတြရဲ  ့ခံစားခ်က္ကုိ နားမလည္လုိ ့လုပ္တာပဲ။ ေနာက္ၿပီး ႏုိင္ငံတကာက မုိင္းေတြ ဘယ္လုိစီမံခန္ ့ခြဲလဲဆုိတဲ့ ဗဟုသုတကုိလည္းမသိဘူး။ ရြာသားေတြရဲ  ့မ်က္ရည္ေတြဟာ စိတ္မေကာင္းျဖစ္လုိ ့က်တဲ့ မ်ည္ရယ္ေတြမဟုတ္ဘူး။ သူတုိ ့ရဲ  ့ဘ၀ျဖစ္တဲ့ေျမေတြကုိ သိမ္းမွေတာ့ အားနည္းတဲ့လူေတြက မ်က္ရည္ကလြဲလုိ ့ဘာနဲ ့အစားထုိးတင္ျပရမွာလဲ။

သူတုိ ့လုိပဲ....က်ဴးေက်ာ္ရပ္ကြက္ကေန ဖယ္ေပးရတဲ့လူေတြ...လယ္ေျမေတြအသိမ္းခံရတဲ့လူေတြရဲ  ့မ်က္ရည္ေတြဟာလည္း ဘ၀နဲ ့ရင္းၿပီး က်တဲ့မ်က္ရည္ေတြပါ။ ဒါေတြကုိ အစုိးရေကာ အတိုက္အခံေကာ ၈၈-လုိ ့ေခၚတဲ့လူေတြပါ အားလုံး ရင္နဲ ့ခံစာၿပီးမွ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို ခ်ေစခ်င္တယ္။

ေၾကးနီးစီမံကိန္းအတြက္ တရုတ္ Company က ေျမတစ္ဧကအတြက္ ေဒၚလာ သုံးေထာင့္ငါးရာေပးပါတယ္။ ေလွ်ာ္ေၾကးအျဖစ္ပါ။ အပုိင္သိမ္းတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ငွားရမ္းခလုိ ့ေျပာပါတယ္။ ဒါကုိ ဦးပိုင္က ေခါင္းပုံျဖတ္ၿပီး ေျမပုိင္ရွင္ေတြကုိ တစ္ဧကအတြက္ သုံးသိန္းေပးတယ္။ သုံးသိန္းဆုိတာက ေဒၚလာသုံးရာေက်ာ္ေလးပါ။ ဆုိေတာ့ က်န္တဲ့ ေဒၚလာသုံးေထာင္ေက်ာ္ကုိ ဘယ္သူေတြယူသြားလဲ။ ျမန္မာေငြနဲ ့ဆုိရင္ သိန္းသုံးဆယ္နီးပါပဲ။ တခ်ဴိ  ့လယ္သမားေတြဆုိရင္ လယ္ဧကေပါင္းမ်ားစြာပိုင္တယ္။ သူတုိ ့ရသင့္ေျမဧကအတြက္ သိန္းေလးငါးေျခာက္ေလာက္ေတာ့ ငွားရမ္းခအျဖစ္ရသင့္တယ္။ ဒီေငြရရင္ သူတုိ ့အေနနဲ ့အျခားေနရာမွာ သြားၿပီး ၊ လယ္ေတြ၀ယ္ၿပီး ၊ ဘ၀သစ္ကုိထူေထာင္လုိ ့ေတာင္ရတယ္။ အခုေတာ့ သူတုိ ့ရတဲ့ေငြကတျပားႏွစ္ပဲနဲ ့ဆုိေတာ့ သူတုိ ့ေျပာေနတဲ့စီမံကိန္းရပ္ပါဆုိတဲ့စကားက အရမ္းကုိမွန္ပါတယ္။

ေၾကးနီစီမံကိန္းကုိ ေဒၚလာ သန္းေထာင္ေက်ာ္တန္တဲ့ စီမံကိန္းအျဖစ္ တုိးခ်ဲ  ့ဖို ့ျဖစ္ေတာ့ ေျမေတြလုိပါတယ္။ ဒီေျမေတြကေန သန္းေထာင္ေက်ာ္ခ်ီၿပီ အျမတ္ေငြကုိ ဦးပိုင္နဲ ့အစုိးရကပဲ ရပါေတာ့မယ္။

ေနာက္ၿပီး စီမံကိန္းမွာ ေဒသခံလယ္သမားေတြကို အလုပ္အကုိင္ေပးမႈက အင္မတန္မရွိသေလာက္ပဲ။ ေပးတဲ့လစာကလည္း အရမ္းကုိနဲတယ္။ ဆုိေတာ့ ဆင္းရဲလွတဲ့ရြာသားေတြပဲ အရႈံးနဲ ့ရင္ဆုိင္ရတယ္။ သူတုိ ့ဘ၀ေတြကုိ ကယ္တင္ဖုိ ့မစဥ္းစားပဲ၊ ဖ်က္ဆီးျပစ္ဖုိ ့ေလာက္စဥ္းစားသလုိျဖစ္ေနၿပီ။ ၿပီးေတာ့ ငါတုိ ့ကုိ လူထုက ၾကည္ညိဳေနတာကုိ အခြင့္အေကာင္းယူၿပီး လယ္သမားေတြဘက္ကမရပ္ပဲ အစုိးရဘက္ကရပ္တဲ့ ကုိဂ်င္မီတုိ ့အဖြဲ ့ကုိ ေမးခြန္းထုတ္ရပါေတာ့မယ္။ ဒါကေတာ့ ခင္ဗ်ားတုိ ့ႏုိင္ငံေရးလုပ္ေနတဲ့လူလား၊ ခင္ဗ်ားတုိ ့ဆရာႀကီးလုပ္ခ်င္ေနတဲ့လူေတြလားလုိ ့ေမးရေတာ့မယ္။

ၾသစေတ်းလ်ႏုိင္ငံမွာ Multinational companies ႀကီးေတြ သတၱဳတူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္းကိုလုပ္ၾကတယ္။ သူတုိ ့က ေဒသခံလယ္သမားေတြပိုင္တဲ့ ေျမေနရာေတြကုိ ငွားၿပီးတူးရတယ္။ ဒီေတာ့ Company အေနနဲ ့ခြင့္ျပဳခ်က္ႏွစ္ခုေတာင္းရတယ္။ ပထမဦးဆုံး ေဒသခံေတြဆီကေန ယူရတယ္။ ေနာက္ၿပီးအစုိးဆီမွာ ရွာေဖြတူးေဖာ္ခြင့္လုိင္စင္ေလွ်ာက္ရတယ္။

ဒါတင္မဟုတ္ေသးဘူး သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆုိင္ရာ၀န္ႀကီးဌာနနဲ ့ေရွးေဟာင္းအေမႊအႏွစ္ဆုိင္္ရာ ၀န္ႀကီးဌာနေတြဆီကလည္း ခြင့္ျပဳခ်က္ယူရတယ္။

ေနာက္ၿပီး သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆုိင္ရာ အခြင့္အေရးကုိ ကာကြယ္တဲ့အဖြဲ ့အစည္းေတြရဲ  ့သေဘာတူညီခ်က္၊ လူ ့အခြင့္အေရးအဖြဲ ့ေတြရဲ  ့သေဘာတူညီခ်က္ေတြကုိလည္း ယူရေသးတယ္။ ဆုိေတာ့ မုိင္းတူးဖုိ ့အတြက္ကို မတူးခင္ကတည္းက အားလုံးရဲ  ့သေဘာတူညီခ်က္ နဲ ့ေက်နပ္မွ ရွာေဖြေရးလုပ္ငန္းကိုလုပ္ကိုင္ပါတယ္။

ဒါကုိ အဂၤလိပ္လုိ ့ေခၚရင္ Stakeholders Engagement and Sustainable Mining လုိ ့ေခၚတယ္။ ဒါကုိေသေသခ်ာခ်ာလုပ္ရင္ ႏွစ္ဦးႏွစ္လုံးအက်ဳိးရွိေတာ့ ႏုိင္ငံတကာမွာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္အတြက္ အဓိက ထားၿပီးအေကာင္အထည္ေဖာ္ၾကတယ္။

ရွာေဖြေနတဲ့အခ်ိန္မွာ အစုိးရရဲ  ့ဆုိင္ရာ စည္းမ်ဥ္ေတြကုိ လိုက္နာမႈ ့ရွိမရွိ အစုိးရက ပုံမွန္စစ္ေဆးတယ္။ အခုေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အင္စပတ္ရွင္လုိ ့ေခၚတဲ့ အဖြဲ ့ရွိတာေတာင္ အဲဒိအဖြဲ  ့က မုံရြာစီမံကိန္းအေရးမွာ ဘယ္ေရာက္ေနလဲမသိဘူး။ အေတာ္ေလးကို တာ၀န္မဲ့တဲ့ သတၱဳတြင္း၀န္ႀကီးဌာနပဲ။ ဒီဌာနရဲ  ့အထက္မွာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြစုိးမုိးေနတာဆုိတာ အရမ္းကုိထင္ရွားေနတယ္။ ေနာက္ၿပီး သူေဌးေတြက ဥပေဒကုိ စုိးမုိးထားတယ္လုိ ့က်ေနာ္ေတြးမိတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ မုံရြာမွ မ်က္ရည္ေတြ နဲ ့ ျပည့္ေနတာပါ။

မုိင္းတစ္ခုကုိ တူးၿပီးတဲ့အခ်ိန္၊ ၿပီးခါနီးအခ်ိန္မွာ ေဒသခံေတြအတြက္ မုိင္းကုိ ျပန္လည္ျပဳစုၿပိဳးေထာင္ေပးရတယ္။ ေျမေတြတူးထားတာကုိ  ဖုံးအုပ္ေပးတယ္။ ေရညစ္ေတြကုိ ျပန္လည္သန္ ့စင္ေပးရတယ္။ ဘယ္လုိ သန္ ့စင္ေပးလဲဆုိေတာ့ Natural Agent လုိ ့ေခၚတဲ့ ဓာတုရည္နဲ ့ျဖစ္ပါတယ္။

သစ္ပင္ေတြျပဳန္းတီးကုန္တာကုိ ျပန္စုိက္ေပးရတယ္။ အနည္းဆုံးအဲဒိကိစၥကုိလုပ္ေပးရတယ္။ မုိင္းတူးေတာ့ သစ္ပင္ေတြကုန္တာက အဓိကပဲ။

သားေကာင္ေတြေသဆုံးကုန္တာကုိ ျပန္လည္ေမြးျမဴေပးရတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ႏိုင္ငံတကာ Company ႀကီးေတြရဲ  ့မုိင္းေတြမွာ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆုိင္ရာ စီမံခန္ ့ခြဲမႈဌာ (Department of Environmental Management) ဆုိၿပီးသီးသန္ ့ထားေပးတယ္။ လစာေငြကုိ တႏွစ္ကုိ ေဒၚလာသိန္းနဲ ့ခ်ီၿပီးေပးရတယ္။ သူတုိ ့တာ၀န္က မုိင္းမတူးခင္နဲ ့တူးၿပီးတဲ့အခ်ိန္ေတြမွာ ပတ္၀န္းက်င္ကုိ မပ်က္စီးရေအာင္ စီမံေပးရတယ္။ ပ်က္ကြက္ရင္ေတာ့ ေဒၚလာသန္းခ်ီၿပီးေလွ်ာ္ရတယ္။ ဒါကုိ အစုိးရက ပုံမွန္စစ္ေဆးတယ္။ ေစာင့္ၾကည့္တယ္။ မီဒီယာကလည္း လစ္ရင္လစ္သလုိ သတင္းပုိ ့တယ္။

ပတ္၀န္းက်င္အျပင္ ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္ေတြကုိ မပ်က္စီးရေအာင္ ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္ဆုိင္ရာဌာနေတြက ပုံမွန္စစ္ေဆးတယ္။ ဒီေနရာမွာ ေဒသခံေတြ ကုိးကြယ္ယုံၾကည္တဲ့ အေမြအႏွစ္ေတြလည္းပါေတာ့ ေဒသခံေတြလည္း စစ္ေဆးရတယ္။ မထိခုိက္ေအာင္ မုိင္းေတြက တာ၀န္ယူရတယ္။ မုံရြာမွာ လယ္တီဆရာေတာ္ႀကီး သခ်ိဳင္းကုိ ပတ္လည္ကေန တူးၿပီး ဒီအတုိင္းထားတာေတာ့ မဆုိးပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ မုိင္းတူးၿပီးတာနဲ ့ေျမေတြကုိ ျပန္ၿပီးဖုံးေပးဖုိ ့ေတာ့လုိတယ္။ စုိက္ပ်ဳိးစားႏုိင္တဲ့အထိ ျပဳျပင္ေပးဖုိ ့လုိတယ္။ လူထုက စိတ္ဆင္းရဲေနတာေတြကုိ စိတ္ပညာရွင္ ေကာင္ဆယ္လာေတြနဲ ့ကုေပးဖုိ ့လုိတယ္။ ဒါကုိ တူးတဲ့လူတုိင္း တာ၀န္ယူရတယ္။

အဓိက လက္တေလာလုပ္ေပးရမွာ စီမံကိန္းကို မရပ္ႏုိင္ဘူး၊ လက္လြန္ေနၿပီဆုိရင္ ေဒသခံေတြ ေၾကနပ္တဲ့အထိကုိ တာ၀န္ယူရ လိ့မ္မယ္။ ဒါကေတာ့ တရုတ္ေပးတဲ့ေလွ်ာ္ေၾကးအတုိင္း အတိအက်ေပးဖုိ ့လုိတယ္။ ေနာက္ၿပီး မုိင္းတူးၿပီးတာနဲ ့ရြာသားေတြကုိ ေျမေတြျပန္ေပးရမယ္။

ေၾကးနီစီမံကိန္းကေန ထြက္တဲ့ အျမတ္ေငြက ေဒၚလာသန္းေထာင္ခ်ီရွိမွာဆုိေတာ့ အဲဒိေငြထဲကေန ပတ္၀န္းက်င္က ရြာသားေတြရဲ  ့ပညာေရး၊ က်န္းမာေရးနဲ ့စိတ္ေပ်ာ္ရႊင္ဖို ့အေရးအတြက္ ရာခုိင္ႏႈံး ငါးရာခုိင္ႏႈံးေလာက္ကုိ အနည္းဆုံးသုံးစြဲသင့္တယ္။ ဒါကို ေဒသခံေတြက ေတာင္းဆုိဖုိ ့လုိတယ္။ ခင္ဗ်ားတုိ ့မွ မေတာင္းရင္ ဘယ္သူကမွ ေစတနာေကာင္းၿပီးေပးမွာမဟုတ္ဘူး။

ၾသစေတ်းလ်က က်ေနာ္လုပ္ေနတဲ့မုိင္းမွာ တရက္ကုိ ဘယ္ေလာက္ တူးၿပီးၿပီ၊ ေရႊေစ်းဘယ္ေလာက္ရွိတယ္၊ ဘယ္ေလာက္အျမတ္ရေနၿပီဆုိတာကုိ အလုပ္သမားတုိင္းသိေအာင္ ကြန္ျပဴတာအႀကီးႀကီးနဲ ့ေၾကျငာထားတယ္။ လူဘယ္ႏွစ္ေယာက္ထိခိုက္လဲ၊ ပတ္၀န္းက်င္ပ်က္စီးမႈ ့ဘယ္ေလာက္ရွိလဲဆုိတာကုိလည္း အဲဒိကြန္ျပဴတာမွာ ျမင္ေနရတယ္။ အဲဒိလုိပုံစံက မုိင္းတုိင္းမွာ က်င့္သုံးတယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ ပြင့္လင္းမႈ ့ကို ေပးသိတာပါ။ ဒါမွ အလုပ္သမားတုိင္း ဘာျဖစ္ေနလဲဆုိတာကုိသိၿပီး အားလုံးရဲ  ့ပူးေပါင္းပါ၀င္မႈ ့လုိ ့ေခၚတဲ့ ပါတီစီေပးရွင္းနဲ ့ေမာ္တီေဗးရွင္းလုိ ့ေခၚတဲ့ လုပ္ခ်င္ကုိင္ခ်င္စိတ္ကုိ ျမွင့္ေပးတယ္လုိ ့ေခၚတယ္။ ဆုိေတာ့ ေအာင္ျမင္မႈ ရတယ္။

မုံရြာကေၾကးနီးစီမံကိန္း၊ ဦးေတဇတုိ ့တူးေနတဲ့နစ္ကယ္စီမံကိန္း၊ ကခ်င္ဘက္မွာတူးေနတဲ့ ေရႊစီမံကိန္း၊ ရခုိင္ဘက္က သဘာ၀ဓာတ္ေငြ ့စီမံကိန္း၊ စတဲ့ စီမံကိန္းတုိင္းဟာ တကယ္တမ္းလုပ္ခ်င္ရင္ ပြင့္လင္းခ်င္ရင္ ေအာင္ျမင္ခ်င္ရင္ လြယ္လြယ္ေလးပါ။

အဓိက လူထုရဲ  ့အက်ဳိးကုိ ခင္ဗ်ားတုိ ့ရဲ  ့မုိင္းတူးလုိ ့ရတဲ့ အျမတ္ေငြထဲက ငါးရာခုိင္ႏႈံးကုိပဲ သုံးလုိက္ပါ။

ဘုန္းေက်ာ္
လင္းစတားေရႊတူးေဖာ္ေရးမုိင္း
ၾသစေတ်းလ်

9/9/12

ေအာက္တန္းၾကေသာ ျမန္မာ့စိတ္ဓာတ္

မိဘေတြက သားသမီးေတြကုိဆင္းစီးၿပီး ျမင္းရံတာကုိ ျမင္ခ်င္တယ္။ ဒီေခတ္မွာေတာ့ ကားစီးၿပီး တုိက္ေတြတာေတြ ရံတာကိုျမင္ခ်င္ၾကတယ္။ ဘယ္သူမဆုိ ႀကီးပြားတုိးတက္ခ်င္တာ သဘာ၀ပါ။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ့္အေတြ ့အႀကဳံအရဆုိရင္ တခ်ဴိ  ့ေသာလူေတြဟာ ကုိယ့္ရဲ  ့က်ဳိးစားအားထုတ္မႈ  ့မပါပဲ ႀကီးပြားခ်င္ၾကပါတယ္။

မိန္းမပ်ဳိတစ္ေယာက္ဟာ သူယူမဲ့ ေယက်္ားကုိ ေရြးတဲ့အခါမွာ ေငြရွိရင္ရွိ မရွိရင္ မွီခုိႏုိင္ေလာက္တဲ့အရည္အခ်င္းရွိမွ ယူပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဒီေနရာမွာ ေမးစရာတစ္ခုရွိတယ္။ ကုိယ္ၾကေတာ့ အသုံးက်ေအာင္မလုပ္ပဲ ေယာက်္ားလုပ္စာနဲ ့ႀကီးပြားခ်င္တဲ့ စိတ္ဓာတ္က တကယ္ေကာ ကုိယ့္ဘ၀အတြက္ အေထာက္အကူျပဳပါ့မလား။ ေလာကမွ ဒီလုိလူေတြအမ်ားႀကီးပါ။

က်ေနာ္တုိ ့ဟာ မိမိကုိယ္ကုိယ္အားကိုးၿပီး က်ဳိးစားမွသာ ေရရွည္တည္တံ့တဲ့ ႀကီးပြားမႈ  ့ကုိ ရမွာပါ။ ယေန ့မွာ ေတြ ့ရတဲ့ မိန္းမအမ်ားစုဟာ ပိုက္ဆံရွိမွ၊ ႏုိင္ငံျခားကေကာင္မွ၊ ပညာရွိမွဆုိၿပီး သူတုိ ့အတြက္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်တယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒါဟာ အင္မတန္ကုိ စိတ္ဓာတ္ေအာက္တန္းက်တဲ့မိန္းမေတြျဖစ္တယ္ဆုိတာကို သူတုိ ့ေမ့ေနၾကတယ္။ ကုိယ္ၾကေတာ့ အရည္အခ်င္းရွိေအာင္မလုပ္ပဲ သူမ်ားလုပ္စာကုိ မွီခုိခ်င္ၾကတယ္။
မိန္းမေတြလုိပဲ ေယာက်္ားေတြလည္း ဒီလုိပါပဲ။ က်ေနာ္ေတြ ့ဘူးတဲ့ လူတစ္ခ်ဳိ  ့ဆုိရင္ ကုိယ့္အသက္အရြယ္ကုိမွ အားမနာပဲ အသက္ႀကီးႀကီးအဘြားႀကီးနဲ ့ေနတယ္။ သူ ့ဆီက ေငြေတြကုိ ခ်ဴစားတယ္။ ေသာက္စားမႈးယစ္ေပ်ာ္ပါးတယ္။ အဘြားႀကီးကလည္း ဒါမ်ဴိးကုိ သေဘာၾကတယ္။

ဒီလုိမ်ဳိးမိန္းမနဲ ့ေယာက်္ားေတြကုိ က်ေနာ္တုိ ့လူ ့အဖြဲ ့အစည္းမွာ အမ်ားဆုံးေတြ ့ေနရတယ္။

ၾသစေတ်းလ်ႏုိင္ငံမွာ ၀င္ေငြကလည္း မဆုိးေတာ့ တခ်ဴိ  ့ေသာ ေယာက်္ားေတြေဖာက္လြဲ ေဖာက္ျပန္လုပ္ၾကတယ္။

အရင္တုန္းကေတာ့ ငတ္ျပတ္စုတ္ျပတ္သတ္ေနတဲ့ဘ၀ေတြမွာတုန္းက မကြဲခဲ့တဲ့ ဇနီးေမာင္ႏွံေတြေငြေၾကာင့္ကြဲခဲ့ရတယ္။
ေယာက္်ားက ကုိယ့္ရဲ ့လုပ္အားနဲ ့အပင္ပန္းခံၿပီး အိမ္ေတြ၀ယ္တယ္။ ကားေတြ၀ယ္တယ္။ ေနာက္ပုိင္း လင္မယားလည္းကြဲေရာ...ကုိယ္၀ယ္ထားတဲ့အိမ္ေပၚမွာ ဘယ္ကေကာင္မွန္းမသိတဲ့ေကာင္က ကုိယ့္ရဲ  ့ခုတင္ေပၚမွာ ကုိယ့္မိန္းမကုိ ဂ်စ္ကီ ဂ်စ္ကီလုပ္တယ္။ ၀ယ္ထားတဲ့ကားကုိလည္း သူနဲ ့မိန္းမက ေမာင္းတယ္။ ခေလးေတြက ဘ၀ပ်က္လုိ ့။ ဆုိေတာ့ တစ္ခါတေလေတြးမိတာက လင္မယားေတြမကြဲခင္တုန္းက ၀ယ္လုိက္ၾကတဲ့အိမ္ေတြ၊ ကားေတြ၊ ပစၥည္းေတြ...ေနာက္ပုိင္းၾကေတာ့ အဲဒိဟာေတြကို တစိမ္းေတြက ပုိင္ဆုိင္ၿပီး ကုိယ့္ကုတင္ေပၚမွာေတာင္ တက္ၿပီး က်ိတ္ပါေတာ့တယ္။ ဘယ္ေလာက္ရင္နာစရာေကာင္းလဲ။ ေနာက္ဆုံး ၾသစီဥပေဒအရ မိန္းမပဲ တပန္းသာပါေတာ့တယ္။ ဘယ္မွာလဲ ေယာက်္ားေတြရဲ  ့ရပုိင္ခြင့္။ ေနာက္ဆုံး အိမ္ေပၚကပဲ ဆင္းေပးခဲ့ရတယ္။

ေယာက်္ားေတြကလည္း ေလာင္တီးသလုိ၊ မိန္းမေတြကလည္း အေဖာင္တုတ္တယ္။ ေငြေလးမ်ားရႊင္လာရင္ေျပာတာပါ။ သူတုိ ့ႏွစ္ဦးေၾကာင့္ဘယ္သူေတြ အဓိက နစ္နာရလဲဆုိတဲ့ အေရးႀကီးတဲ့အပိုင္းကိုမၾကည့္ပဲ ဟုိဟာကိုပဲ ဦးစားေပးၾကတယ္။ ခေလးေတြပဲ ပ်က္စီးရေတာ့တယ္။

က်ေနာ့္သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္က မုိင္းမွာ ႏွစ္ေပါင္း ၁၈-ႏွစ္လုပ္တယ္။ ေလယ်ာဥ္နဲ ့အသြားအျပန္အလုပ္ဆင္းရေတာ့ အိမ္နဲ ့ေ၀းတယ္။ သူ ့မိန္းမက ဖိလစ္ပုိင္မ။ သူကျမန္မာ။ ၾကာလာေတာ့ သူ မရွိတဲ့အခ်ိန္မွာ သူ ့မိန္းမက က်ေနာ့္သူငယ္ခ်င္း၀ယ္ထားတဲ့ ကုတင္ေပၚမွာ ေနာက္တစ္ေယာက္နဲ ့ကုန္းလုိ ့။ ဒါကုိ သူသိသြားေတာ့ လင္မယားေတြကြဲၾကတယ္။ ခေလးေတြ အေျခအေနပ်က္ခဲ့တယ္။ က်ေနာ့္သူငယ္ခ်င္းေဂါက္တယ္။ ေနာက္ဆုံး အိမ္နဲ ့ကားေတြကုိ သူ ့မိန္းမရတယ္။ ဒီလုိဘ၀မ်ဴိးေတြဟာ ေၾသာ္စေတ်လ်းအပါအ၀င္အျခားဥေရာပႏုိင္ငံေတြမွာလည္း ျဖစ္ၾကပါတယ္။

လူေတြဟာ အစားေခ်ာင္အေနေခ်ာင္တာကုိ အင္မတန္သေဘာၾကတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာေနတုန္းကဘ၀ေတြဘယ္လုိျဖစ္ခဲ့လဲဆုိတာကို ႏုိင္ငံျခားေရာက္တဲ့လူေတြအမ်ားစု ေမ့သြားၾကတယ္။ ပညာသင္လုိ ့ရတဲ့ ႏိုင္ငံမွာ အခြင့္အလမ္းရွိတာေတာင္ မသင္တဲ့ျမန္္မာေတြရွိခဲ့တယ္။ အစုိးရက ေပးတဲ့ပိုက္ဆံေပၚမွာ သာယာၿပီး ခေလးေတြအမ်ားႀကီးေမြးၿပီး အပ်င္းတစ္ခဲ့ၾကတယ္။ အစုိးရစရိတ္နဲ ့ထုိင္စားတယ္။ ႏုိင္ငံေရးစကားကုိ အစုိးရပုိက္ဆံစားၿပီး ေျပာတယ္။ ဘာေတြျဖစ္ကုန္မွန္းေတာင္မသိပါဘူး။

ျမန္မာျပည္ထဲကလူေတြက ႏုိင္ငံျခားက ေကာင္ေတြကုိ အထင္ႀကီးတယ္။ ပိုက္္ဆံခ်မ္းသာတယ္လုိ ့ထင္ၾကတယ္။ ဒီမွာဘယ္လုိေနရထုိင္ရ လုပ္ရလဲဆုိတာကုိ မေရာက္ဘူးေတာ့ မသိဘူး။ ေတာင္းလိုက္တဲ့ေငြ။ ေပးပါအုံးဟဲ့...တယ္လီဖုန္းေလး၊ အုိင္ပတ္ေလးနဲ ့ကြန္ျပဴတာ။ သူတုိ ့မွာက ပါးစပ္ပဲ ရင္းရတယ္။ အက်င့္ပါေနၾကၿပီ။ ႏုိင္ငံျခားကေကာင္ကလည္း ေတာင္းၿပီးဆုိရင္ ေပးခ်င္ၿပီ။ ကုိယ္ကျပန္ရွာလုိ ့လြယ္တာကုိး။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္က အလကားရတုိင္း ေတာင္းခ်င္ေနတ့ဲစိတ္ဓာတ္ကုိ မႀကိဳက္တာပါ။ သူမ်ားဆီကဟာကုိ ပါးစပ္နဲ ့ကေလးရင္းၿပီး သနားေအာင္ေျပာ၊ မရရင္လိမ္ေတာင္းတဲ့ ဗမာေစာက္က်င့္ေတြကုိ အင္မတန္မုန္းပါတယ္။

အြန္လိုင္းေပၚမွာ မိန္းခေလးေတြ ႏုိင္ငံျခားကလူေတြကုိ အထင္ႀကီးတယ္။ မင္းသမီးေတြကအစ။ ဘာ့ေၾကာင့္အထင္ႀကီးလဲဆုိေတာ့ ပုိက္ဆံရွိတယ္လုိ ့ထင္လုိ ့ပါ။ သူတုိ ့ယူတယ္။ သြားမရွိရင္ေနပါေစ ႏုိင္ငံျခားကဆုိရင္ၿပီးေရာပဲ။ ၾသစေတ်းလ်မွာ ဒီလုိမ်ဴိးေတြတစ္ပုံႀကီးရွိတယ္။ အဖုိးႀကီးေတြ ျမန္မာျပည္က သမီးအရြယ္ေလးေတြကုိ ယူတယ္။ အဲဒိအဖုိးႀကီးေတြက အလုပ္လည္းမရွိဘူး။ အစုိးရစရိတ္နဲ ့စားရတဲ့လူေတြ။ ဒါကိုမသိပဲ ရန္ကုန္က ေကာင္မေလးေတြယူၾကတယ္။ ေနာက္ပိုင္း အဲဒိအဖုိးႀကီးကို ေကာင္မေလးက ျပန္လည္ၿပီးျပဳစုေပးရတယ္။ ထမင္းခ်က္ေၾကြးရတယ္။ ညဖက္မွာ ဖင္ခံရတယ္။ ေရခ်ဴိးေပးရတယ္။ ၾသစေတ်းလ်ေရာက္တာပဲ အဖတ္တင္တယ္။ ေနာက္ဆုံး ကုိယ့္အလုပ္ ကိုယ္လုပ္ၿပီး ႀကီးေတာ္ႏြားေက်ာင္းၾကရတယ္။ သူမခင္ဗ်ာ ဖင္လည္းခံရေသးတယ္။ ေနာက္ဆုံး ျမန္မာျပည္က ငတ္ေနတဲ့အမ်ဴိးေတြကုိလည္္း ပိုက္ဆံျပန္ေပးရေသးတယ္။ ႏုိင္ငံျခားမွာ မေနခ်င္ပဲေနရတဲ့ အဲဒိလုိ ျမန္မာမိန္းခေလးေတြအမ်ားႀကီးပဲ။

ပုိက္္ဆံလည္းတျပားႏွစ္ပဲနဲ ့ဘ၀ေတြ မသိမသာ ပ်က္စီးခဲ့ၾကတာကို ရင္နာလုိ ့မဆုံးဘူး။
ႏုိင္ငံေရးေလာကအပါအ၀င္ ဘာသာေရးေလာကမွာလည္း ဒီလုိပဲ။ အားလုံးကိုဆုိလုိတာမဟုတ္ပါဘူး။ စိတ္ဓာတ္ေတြအင္မတန္ေအာက္တန္းက်ၾကတယ္။
အခုဆုိရင္ က်ေနာ္တုိ ့ျမင္ေနရတဲ့ ႏုိင္ငံေရးေလာက က လူေတြ သူတုိ ့ကုိယ္သူတုိ ့မွန္တယ္လုိ ့ထင္ၾကတယ္။ ေထာက္ခံတဲ့သူကလည္းေထာက္ခံတာဆုိေတာ့ ငါတုိ ့လုပ္တာ မွန္တယ္လုိ ့ထင္တာပဲျဖစ္မယ္။


ဥပမာ ကိုမင္းကုိႏုိင္တုိ ့အုပ္စု။ ကိုယ့္ထမင္းကို ရွာစားတဲ့လူေတြမဟုတ္ၾကပါဘူး။ သူတုိ ့ကို သူမ်ားေတြက ေကၽြးရတဲ့ဘ၀ျဖစ္ေနၿပီ။ အဲဒါကုိ ျပင္ဖုိ ့လည္း အစီအစဥ္မရွိဘူးထင္တယ္။ ေနာက္ၿပီး ကုိမုိးသီးဇြန္တုိ ့အဖြဲ ့၊ ေဒါက္တာႏုိင္ေအာင္တုိ ့အဖြဲ ့…စသျဖင့္ သူတုိ ့အားလုံးဟာ ဘယ္တုန္းကမွ ကုိယ့္ေျခေထာက္ေပၚ ကုိယ္ရပ္တည္ၿပီးထမင္းစားလာတဲ့လူေတြမဟုတ္ပါဘူး။ ဦးေမာင္ေမာင္ကစလုိ ကိုေအာင္မုိးေဇာ္တုိ ့အဆုံး သူတုိ ့ဘယ္ႏွစ္ခါမ်ား ကုိယ့္ထမင္းကိုယ္စားခ့ဲလုိ ့လဲ။ မစားခဲ့ပါဘူး။ အထက္ကေျပာတဲ့ မိန္းမအခ်ိဳ  ့လို သူမ်ားလုပ္စာအေပၚမွာပဲ မွီခုိရပ္တည္ခ်င္ေနၾကတယ္။ အန္ဂ်ီအိုကသာေငြမေပးရင္ ဒုကၡပဲ။ ဒါကုိ မသိတဲ့ျပည္သူအခ်ိဳ  ့က ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္လုိ ့သတ္မွတ္ၾကတာကုိ မအ့ံၾသပါဘူး။
 ေနာက္ဆုံးေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လည္း ဒီအတိုင္းပဲ။ ျမန္မာျပည္ကုိျပန္ေရာက္ၿပီးကတည္းက သူ ဘာနဲ ့ထမင္းစားလဲမသိဘူး။ အလုပ္မလုပ္ပဲ ဒီအတုိင္းေနေတာ့။ ဆုိေတာ့ ႏုိင္ငံေရးသမား၊ အစုိးရ၊ စစ္တပ္ေတြကို ေနာက္ဆုံးျပည္သူရဲ  ့၀င္ေငြထဲကေနပဲ ေကၽြးရေမြးရပါတယ္။
က်ေနာ္တုိ ့တုိင္းျပည္ထဲက လူေတြဟာ အဂၤလိပ္ေတြနဲ ့ယွဥ္ရင္ စိတ္ဓာတ္က အင္မတန္ေသးသိမ္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ ့လဲဆုိေတာ့ က်ေနာ္သတိထားမိတာတစ္ခုရွိတယ္။ အဂၤလိပ္ေတြ ကုိယ့္အလုပ္ကိုယ္လုပ္ၿပီး ထမင္းစားတယ္။ သူတုိ ့ခေလးေတြကလည္း သူ ့အေဖနဲ ့အေမက ပိုက္ဆံရွိေပမဲ့ ကုိယ့္ပုိက္္ဆံကိုပဲတန္ဖုိးၾကတယ္။ ဘယ္သူ ့ဆီကမွ လက္ျဖန္ ့ၿပီးမေတာင္းၾကပါဘူး။ က်ေနာ္တုိ ့ျမန္မာလူမ်ဴိးကေတာ့ ႏုိင္ငံေရးအေၾကာင္းျပတယ္။ ငတ္ေနတဲ့ျပည္သူေတြကုိ အေၾကာင္းျပတယ္။ ဘာသာေရးကို အေၾကာင္းျပတယ္။ ဒါေတြကုိ ဘန္းျပၿပီး ပုိက္ဆံေတာင္းတယ္။

အခုဆုိရင္ ကခ်င္ဘက္က စစ္ေျပးဒုကၡသည္ေတြ၊ ရခီးေတြဘက္က ဒုကၡသည္ေတြ ရွိၾကတယ္။ ဒီျပသနာေတြအားလုံးကုိ က်ေနာ္တုိ  ့ျမန္မာလူမ်ဴိးေတြပဲဖန္တီးတာပါ။ တရုတ္ကလည္းဖန္တီးတာမဟုတ္သလုိ၊ ကုလားကလည္း ဖန္တီးတာမဟုတ္ဘူး။ ေနာက္ဆုံးအေမရိကန္လည္း လုပ္တာမဟုတ္ဘူး။ ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြပဲ ဒုကၡသည္ျဖစ္ေအာင္လုပ္ၾကတာ။ ၿပီးရင္ အဲဒိဒုကၡသည္ေတြကုိဘန္းျပၿပီးအစုိးရကလည္း အကူအညီေတာင္းသလုိ၊ အတုိက္အခံကလည္း ေပးပါအုံးဟဲ့…ကူညီပါအုံးဟဲ့ဆုိၿပီ လုပ္ကြက္အမ်ဴိးအမ်ဳိးနဲ ့ပိုက္္ဆံေတာင္းတယ္။ ေနာက္ဆုံးေတာ့ ႏုိင္ငံတကာနဲ ့ျပည္သူလူထုေငြထဲကေနပဲ ျပန္ၿပီးကူညီေပးရတယ္။ အတုိက္အခံနဲ ့အစုိးရရဲ  ့အိပ္ကပ္ထဲက ဘယ္ႏွစ္ခါေပးဘူးလဲ။ သူတုိ ့ႏွစ္ဦးကလည္း ကုိယ့္လုပ္စားနဲ ့စားတဲ့လူေတြမဟုတ္ေတာ့ ဘာနဲ ့ေပးမွာလဲ။ ၿပီးေတာ့ သူတုိ ့က သူရဲေကာင္းႀကီးလုိလုိ၊ စာနာသူႀကီးလုိလုိ လုပ္ၾကျပန္ေရာ။ တကယ္တမ္းေတြးၾကည့္ရင္ ျမန္မာေတြလုပ္ရပ္က စိတ္ဓာတ္ေအာက္တန္းၾကတဲ့လုပ္ရပ္ေတြလုိပဲ။

အစုိးရက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ႏုိင္ငံတကာအကူအညီ သန္းကိုရာနဲ ့ခ်ီၿပီးရတယ္။ အဲဒိေငြေတြကုိ အစုိးရကုိင္ထားၿပီး ဘယ္မွာဘယ္ေလာက္သုံးတာလဲဆုိတာကုိလည္းမသိရဘူး။ ျပည္တြင္းစစ္ကုိ သူတုိ ့ပဲဖန္တီးတယ္။ ၿပီးရင္ သူမ်ားေတြက သူတုိ ့ကုိ ပုိက္ဆံေပးရတယ္။ အေတာ္ရီရတဲ့လူေတြပဲ။ ေနာက္ဆုံး ဦးသိန္းစိန္ကေတာင္ ဆုေတြဘာေတြရလုိ ့။ ေဒၚစုကေတာ့မေျပာနဲ ့ေတာ့။ ေတာ္လွန္ေရးမွာ လူတုိင္းပါ၀င္ေပမဲ့ လူတုိင္းဆုမရဘူး။ လူတုိင္း ေခါင္းေဆာင္မျဖစ္ဘူး။ လက္ခ်ဴိးေရလုိ ့ရတဲ့လူေတြေလာက္ပဲ လည္သူစားစတမ္းဆုိသလုိပဲ။

အဓိကျပင္ရမွာ ျမန္မာေတြရဲ  ့အဲဒိလုိ ့စိတ္ဓာတ္ေအာက္တန္းၾကမႈ  ့၊ အေခ်ာင္စားခ်င္တဲ့စိတ္၊ မေယာင္ရာဆီလူးခ်င္တဲ့စိတ္ေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။
က်ေနာ္တုိ ့ေသေသခ်ာခ်ာေတြးၾကည့္ရင္ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးမေျပလည္ေစတဲ့အခ်က္ကေတာ့ အစုိးရမွာပဲ တာ၀န္ရွိတာမဟုတ္ဘူး။ တုိင္းသူျပည္သားအာလုံးမွာတာ၀န္ရွိတယ္။ အားလုံးမျပင္ႏုိင္ေသးသ၍ ဘယ္ေတာ့မွ က်ေနာ္တုိင္းျပည္ဟာ သူမ်ားႏုိင္ငံေတြလုိ တိုးတက္မွာမဟုတ္ဘူး။ ျပင္ဖုိ ့လူေတြအထဲမွာ က်ေနာ္လည္းေရွ  ့တန္းကေန ပါ၀င္တယ္ဆုိတာကုိ ေျပာခ်င္လုိ ့ပါ။

ဘုန္းေက်ာ္
လင္းစတားရြာ
၉၊ ၉၊ ၂၀၁၀


9/2/12

သုံးဆယ္ေလာက္ေသတာကုိမ်ားဗ်ာ

ျမန္မာ့သမုိင္းတေလွ်ာက္မွာ အပစ္မဲ့တဲ့လူေတြေသခဲ့တယ္


အားႀကီးတဲ့လူက သတ္တယ္

အားနည္းတဲ့သူေတြ ေသၾကတယ္။



လြတ္လပ္ေရးတုိက္ပြဲမွာလည္း ေသခဲ့တယ္

လြတ္လပ္ေရး ရၿပီးေတာ့လည္း ေသခဲ့တယ္

ျပည္တြင္းစစ္ပြဲမွာ ကုိယ့္အခ်င္းခ်င္းလည္းေသခဲ့သလုိ အရပ္သားေတြလည္းေသခဲ့တယ္။



စစ္တပ္ကေက်ာင္းသားေတြကုိ သတ္လုိ ့ေသခဲ့တာ ရွိသလုိ..

စစ္သားအခ်င္းခ်င္းလည္း သတ္လုိ ့စစ္သားေတြေသခဲ့တာပဲ။



ဒါနဲ ့မ်ားဗ်ာ-

ေျမာက္ပုိင္းက သုံးဆယ္ေလာက္ ေသတာကိုမ်ား ေရးႀကီးခြင္က်ယ္လုပ္လုိ ့။

မေန ့တစ္ေန ့ကပဲ ကခ်င္ဘက္မွာ ခုႏွစ္ဆယ္ေလာက္ တရက္အတြင္းမွာ ေသခဲ့တယ္။



ဆုိေတာ့ဗ်ာ-

အျခားသူေတြကိုလည္း ျပန္အားနာပါအုံး။



ဒါေတြကုိ ေျပာေနမဲ့အစား အနာဂတ္မွာ အခ်င္းခ်င္း ဒီလုိမသတ္ၾကရေအာင္ မေသရေအာင္....

လုပ္တာက မွ အက်ဴိးမရွိဘူးလား...။



ဘုန္းေက်ာ္

ၾသစေတ်းလ်

၂-၉-၂ဝ၁၂

လင္းစတားမုိင္း



8/28/12

လုပ္ရင္ ဖမ္းမယ္ဆုိတာလား

က်ေနာ္ ဘုန္းေက်ာ္ပါ။ ဘယ္ေတာ့မွ က်ေနာ့္ႏုိင္ငံကို ဒုကၡေရာက္ေအာင္မလုုပ္ဘူး။
Type your summary here. Type the rest of your post here.

အေခ်ာင္သမားေတြကုိ သတိထားၾက

ႏုိင္ငံျခားမွာ အစုိးရစရိတ္နဲ ့ပညာေတာ္သင္သြားၾကတဲ့လူေတြအမ်ားအျပားရွိပါတယ္။ တခ်ိဳ  ့ေသာ သူေတြဟာ ေက်ာင္းၿပီးတာနဲ ့မျပန္ေတာ့ပါဘူး။ ဒါကို ခုန္ခ်တယ္လုိ ့ေခၚပါတယ္။

သူတုိ ့အေနနဲ ့ျပည္သူလူထုရဲ  ့ပုိက္ဆံနဲ ့ႏုိင္ငံျခားမွာ ပညာသင္ၿပီး ကုိယ့္တုိင္းျပည္မွာ အလုပ္ျပန္မလုပ္ပဲ လစာေကာင္းတဲ့ ႏုိင္ငံျခားမွာ ခုန္ခ်တာဟာ ျပည္သူလူထုကို သစၥာေဖာက္တာပါ။

နားလည္ေပးႏုိင္တာတစ္ခုက ကုိယ့္တုိင္းျပည္မွာ အခြင့္အလမ္းေကာင္းေကာင္းမရွိလုိ ့ဆုိတဲ့ အခ်က္ကုိပါ။ ဒါေပမဲ့ ဘယ္လုိမ်ဳိးပဲ ဆင္ေျခေပးေပး ျပည္သူလူထုရဲ  ့ပုိက္ဆံနဲ ့ပညာသင္တဲ့လူေတြ၊ ႏုိင္ငံျခားက စေကာလားရွစ္နဲ ့ပညာသင္ခဲ့တဲ့လူေတြအားလုံးအေနနဲ ့ ျမန္မာျပည္ကုိျပန္သြားဖုိ ့လုိပါတယ္။

ကုိယ့္ပိုက္ဆံနဲ ့ပညာသင္ခဲ့တာမဟုတ္ေတာ့ ခင္ဗ်ားတုိ ့မွာ ပုိၿပီးတာ၀န္ရွိတယ္။

အခုတစ္ေလာ နဲနဲေလးပြင့္လင္းလာေတာ့ ေဒါက္တာတုိ ့ေဒါက္တုိတုိ ့ရတဲ့ ဆရာသမားေတြကုိ သတိထားမိတယ္။ ျပည္တြင္းကုိျပန္တယ္။ လူေရွ  ့မွာ အာတယ္။ ၿပီးရင္ ကုိယ္ေနတဲ့ ေနရာကို အလွ်ဳိလွ်ဳိ ျပန္ထြက္သြားၾကျပန္ေရာ။

ျပည္ပက ကိုယ့္လုပ္စာနဲ ့မစားတဲ့လူေတြလည္း ျပည္တြင္းကုိ သြားေရာက္ေလ့လာ အာပလာလုပ္တာတာက ေကာင္းပါတယ္။ မနာလုိတာတစ္ခုရွိတာက အန္ဂ်ီအုိက ေငြေတြကုိ လမ္းစရိတ္လုပ္၊ ကုိယ္ကုိယ္ဟုတ္လွၿပီ ဟတ္လွၿပီ ထင္ေနၾကျပန္ေကာ။ ငါကြဆုိတဲ့ ေစာက္ခြက္က လုိတမ်ဴိးမလုိတမ်ဴိးနဲ ့။

အရင္တုန္းကေတာ့ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးမွ မာမီတုိ ့ျပန္မွာေပါ့လုိ ့....ေျပာတဲ့လူေတြလည္း အခုၾကေတာ့သြားေရာက္ေလ့လာခ်င္လုိ ့ဘာတုိ ့ျဖစ္လာျပန္ေကာ။ ေစာက္ခ်ိဴးေတြက ေျပာင္းတာ ျမန္လွခ်ည္လား။

ဗမာျပည္ကုိ ျပန္သြားၿပီး သမၼတဆုိတဲ့ ငေပါနဲ ့ေတြ ့။ ၿပီးရင္ ဟုိလည္ဒီလည္လုပ္။ အလြမ္းသည္။ ဗီဇာကုန္ရင္ ႏုိင္ငံျခားကုိျပန္လာ။ ဆူရွီျပန္လိတ္။ အင္တာနက္မွာ အာ။ ျပည္တြင္းမွာ က်ေနာ္တုိ ့ေလ့လာတယ္ဆုိတာေတာ့ မွန္ပါတယ္။ ေလ့လာၿပီးရင္ လာေလ့ဖို ့ေတာ့ အက္ရွင္မရွိတဲ့လူေတြျဖစ္ေနၾကၿပီ။

က်ေနာ္ေတာ့ အဆုိးျမင္စိတ္မ်ားေနတာလား၊ မနာလုိစိတ္မ်ားေနတာလား ဘာလားေတာ့ မသိဘူး။ အဲဒိလုိပဲခံစားေနရတယ္။

အထူးသျဖင့္ ကိုယ့္လုပ္စာနဲ ့မစားပဲ မသြားပဲ သူမ်ားလုပ္စာနဲ ့ႏိုင္ငံေရးသမားလုိလုိ ၾကာကူလီလုိလုိ သူရဲေကာင္းလုိလုိ၊ ပညာရွင္ႀကီးလုိလုိလုပ္ေနတဲ့ ေစာက္ခြက္ေတြကုိ ထုိးပစ္လုိက္ခ်င္တယ္။

ဘုန္းေက်ာ္
ၾသစေတ်းလ်

8/7/12

က်ေနာ့္ ေစတနာပါ

တစ္ေလာက ေဆာင္းတစ္ပုဒ္ကုိ ေရးခဲ့တယ္။ ဗီးနပ္စ္ဂ်ာနယ္က ေရႊမုဆုိးတုိ ့ ႏွင့္ ...အႏၱရာယ္လုိ ့ဆုိၿပီးေခါင္းစဥ္တပ္တယ္။ ေန ့သစ္မီဒီယာက ေရႊေၾကာနဲ ့အခြင့္အလမ္းဆုိၿပီးေခါင္းစဥ္ေပးသလုိ၊ ကုိမုိးသီးဘေလ့ာဂ္ကလည္း ဒီနာမည္ပဲ ေပးတယ္။

ဒီေဆာင္းပါးနဲ ့ပက္သက္ၿပီး ကုိယ့္ကုိယ္ ပီတိျဖစ္မိတာကုိ ၀န္ခံပါတယ္။

ပီတိလည္းစားၿပီးေတာ့...ဒီေန ့မွာ အႀကီးအက်ယ္ျပသနာမဟုတ္ေပမဲ့ ကုိယ့္အထက္လူႀကီးျဖစ္တဲ့ လူက ေနာက္တစ္ခါေရးရင္ သူ ့ဆီကုိ အရင္အေၾကာင္းၾကားဖုိ ့ေျပာလာတယ္။ ရုံးခန္းထဲမွာ မန္ေနဂ်ာရယ္၊ က်ေနာ့္ ေခါင္းေဆာင္ရယ္၊ က်ေနာ္ရယ္ ဒီကိစၥကုိ ထက္ၿပီး စီအီအုိစီကုိ သူငယ္ခ်င္းလုိ သေဘာထားၿပီး မပုိ ့ဖို ့၊ ကုမဏီရဲ  ့အခ်က္အလတ္ေတြကုိ ျပင္ပကုိ မေပါက္ၾကားဖုိ ့ေျပာလာတယ္။ ဆုိလုိခ်က္က သူတုိ ့စုိးရိမ္မႈ  ့ႀကီးေနတယ္လုိ ့ျမင္မိတယ္။

က်ေနာ္နဲ ့စီအီးအုိရဲ  ့ဆက္ဆံေရးကို သူတုိ ့မွ မသိတာဆုိေတာ့။

က်ေနာ္အေနနဲ ့ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ငါတက္ႏုိင္သေလာက္ျပန္ၿပီးကူညီေပးခ်င္လို ့ဒီေဆာင္းပါးကုိ ေရးတာပါလုိ ့ပဲ ယဥ္ယဥ္ေက်းေက်း ေျပာခဲ့ပါတယ္။ I just want to help Burma.

ဒါနဲ ့ပက္သက္ၿပီး သူတုိ ့လည္းအျငင္းမပြားပါဘူး။ သုိ ့ေသာ္ က်ေနာ္အေနနဲ ့ ေရႊမုိင္းအေၾကာင္း ေရးရင္ ႏုိင္ငံတကာ စည္းမ်ည္းကုိ လုိက္နာရပါေတာ့မယ္။ ဒါကေတာ့ အကုိးအကားေတြကုိ တိတိက်က် ေဖာ္ျပရမွာ အျပင္၊ အထက္အရာရွိဆီကေန ႀကိဳတင္ခြင့္ျပဳခ်က္ ရယူရေတာ့မွာျဖစ္ပါတယ္။

ဗမာလုိေရးေပမဲ့ ဘာသာျပန္ေတြက ေနရာတကာရွိတဲ့အတြက္ က်ေနာ္ဘာေရးေရး အေတာ့္ကုိ သတိထားရပါေတာ့မယ္။

က်ေနာ့္ဆႏၵက အလုပ္ျပဳတ္လည္း ဂရုမစုိက္ပါဘူး။ အဓိက ကုိယ္လုပ္ခ်င္တာကုိ လုပ္တာပဲ။ မြန္ျမတ္တဲ့အလုပ္လုိ ့ခံယူပါတယ္။

ခင္ဗ်ားတုိ ့အားလုံးေဆာင္းပါးနဲ ့ပက္သက္ၿပီးႀကိဳက္တယ္ၾကားရေတာ့ သတိေပးခံရတာကေတာ့ အေသးအမြားေလးပါဗ်ာ။

ဘုန္းေက်ာ္
အက္နယူးေရႊတူးေဖာ္ေရးမုိင္း
ၾသစေတ်းလ်

7/30/12

ၾသစီေတာသားေတြ

တစ္ၿမိဳ  ့လုံးက တိတ္ဆိတ္လုိ ့။ လမ္းသြားလမ္းလာလည္းမရွိဘူး။ အကုန္လုံးသူ ့အလုပ္နဲ ့သူဆုိေတာ့ က်ေနာ္ေနတဲ့ ၿမိဳ  ့ေလးဟာ အရမ္းကုိ တိတ္ဆိတ္လွပါတယ္။ စကားေျပာေဖာ္ေတာင္မရွိလုိ ့အင္တာနက္ေပၚကေနပဲ အပ်င္းေျဖရပါတယ္။

အိမ္ေရွ  ့မွာလည္း ေတာေတာင္ထူထပ္တဲ့ျမင္ကြင္းေတာ့
မဟုတ္ဘူး။ ၾသစီေတြေခၚတဲ့ Bush ဆုိတဲ့ ၿခဳံပုပ္ေတြနဲ ့ျပည့္ေနတယ္။ ေျမသားေရာင္ကလည္း နီေၾကာင္ေၾကာင္ သဲေျမေတြ။ တစ္ခါတေလ အိမ္ေခါင္မုိးေပၚမွာ ၾကက္တူေရြးေတြ ေဆာ့ကစားေနတာကုိ ျမင္ရပါတယ္။

လူတုိင္းသူ ့အလုပ္နဲ ့သူဆုိေတာ့ တခါတေလလည္း အလုပ္မရွိတဲ့လူေတြအတြက္ အရမ္းပ်င္းစရာေကာင္းတယ္။

အလုပ္နားတဲ့ရက္ေတြဆုိရင္ က်ေနာ္တုိ ့တစ္ေတြ သားပုိက္ေကာင္နဲ ့သစ္ကုလားအုပ္ေတြကုိ ပစ္ဖုိ ့အမဲလုိက္ထြက္ၾကတယ္။ တခ်ိဳ  ့ၾကေတာ့ Metal Detector လုိ ့ေခၚတဲ့ မုိင္းရွာစက္ (သုိ ့) ေရႊရွာတဲ့စက္နဲ ့ ေတာထဲကုိထြက္ၿပီး ေရႊရွာ၊ အမဲလုိက္ၾကတယ္။ တစ္ေနေတာ့ သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္က ၃၂-ဂရမ္ေလာက္ရွိတဲ့ Gold Nugget လုိ ့ေခၚတဲ့ ေရႊတုံးေလးတစ္ခုရတယ္။ ေရာင္းလုိက္တာ ေဒၚလာ ရွစ္ေသာင္းေက်ာ္ေလာက္ရတယ္ထင္တယ္

သားပိုက္ေကာင္ရတဲ့လူေတြက သူတုိ ့စားဖုိ ့အတြက္ မဟုတ္ပါဘူး။ အိမ္မွာေမြးထားတဲ့ ေခြးေတြကို ေကၽြးတာပါ။ ေနာက္ၿပီး သစ္ကုလားအုတ္ရရင္ေတာ့ အသားေတြကုိ က်ိတ္ၿပီး ၿမိဳ ့ထဲက သူငယ္ခ်င္းေတြကုိ ေ၀ေပးေလ့ရွိတယ္။

ဌာေနတုိင္းရင္းသားေတြက သားပုိက္ေကာင္ရရင္ တစ္ေကာင္းလုံးကုိ ဆယ္ျခမ္းေလာက္ခြဲၿပီး မိဘေဆြမ်ဴိးသူငယ္ခ်င္းေတြကုိ သူတုိ ့ထုံးစံအရ ေ၀ေပးရတယ္။ ဥပမာ ေပါင္သားဆုိရင္ အေမ့အတြက္။ ဗိုက္သားဆုိရင္ ခေလးေတြအတြက္ ဆုိတဲ့ သူတုိ ့ရုိးရာအတုိင္း စားရတယ္။ အဲလိုမွမလုပ္ရင္ ဘုရားမႀကိဳက္ဘူးဆိုတ့ဲအယူရွိတယ္

ဌာေနတုိင္းရင္းသားေတြဟာ ေတာထဲမွာ ေရမပါပဲ ေနလုိ ့ရတယ္။ ဘယ္ေနရာမွာ ေရရွိလဲဆုိတာကုိ သူတုိ ့ေကာင္းေကာင္းသိတယ္။ ေက်ာက္တုံးေက်ာက္ခဲေတြက သူတုိ ့ရဲ  ့လက္နက္ပဲ။ သူတုိ ့မွာဓားလည္းမရွိဘူး။ ဒါေပမဲ့ ေက်ာက္သားေတြကုိ ဖဲ့ယူၿပီး၊ ေျမႀကီးနဲ ့မီးဖုတ္လုိက္ရင္ ေျမႀကီးက ေကာ္အျဖစ္အသြင္ေျပာင္းသြားၿပီး ေက်ာက္ဖဲ့နဲ ့ဓားကုိ ဖန္တီးလုိက္ေတာ့ အင္မတန္စိတ္၀င္စားဖုိ ့ေကာင္းတယ္။

ေနာက္ၿပီး သူတုိ ့မွာ ထူးျခားခ်က္က အသားပဲစားတယ္။ အသီးအရြက္မစားၾကဘူး။ တေန ့ေတာ့ က်ေနာ္က သူတုိ ့ကားတစ္စီးေတာထဲမွာ စက္ျပတ္ေနလုိ ့ကူညီေပးတယ္။

မုိးကလည္းရြာ၊ ေအးကလည္းေအးေတာ့ သူတုိ ့ကိုၾကည့္ၿပီးသနားတယ္။ ဒါနဲ ့က်ေနာ့္မွာပါလာတဲ့ထမင္းဘူးကို သူတုိ ့ကိုေကၽြးေတာ့ မစားဘူး။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ အသားမပါလုိ ့တဲ့။ အသားပဲ ပစ္ေၾကြးရေတာ့မလုိ။

ေတာထဲက ဌာေနတုိင္းရင္းသားအမ်ားစုက ကားလမ္းေပၚမွာ ကားမေမာင္းဘူး။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ သူတုိ ့မွာ လုိင္စင္လည္းမရွိသလုိ၊ကားနံပါတ္ျပား Registration လည္းမရွိေတာ့ ေတာထဲမွာပဲ ေမာင္းတယ္။ ဒီလုိေမာင္းရင္ ရဲက အေရးယူလုိ ့မရဘူး။ သူတုိ ့ေတြဟာ လမ္းအေတာ္ကၽြမ္းတယ္။ ကူညီတယ္။ ဗမာျပည္ကုိသိလားလုိ ့ေမးေတာ့ ဘယ္ေနရာမွာလဲလုိ ့ျပန္ေမးတဲ့ ဌာေနတုိင္းရင္းသားေတြမ်ားတယ္။ ေရလည္းမခ်ဳိးဘူး။ ဒါေပမဲ့သူတုိ ့က အရမ္းကုိ ေဖာ္ေရြတာေတာ့ အသိအမွတ္ျပဳရပါ့မယ္။

လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေပါင္းငါးေထာင္ေလာက္တုန္းက ၾသစေတ်းလ်တိုက္နဲ ့အိႏၵိယတုိက္ႏွစ္ခုက ဆက္လွ်က္ပဲ။ ႏွစ္ေပါင္းၾကာလာေတာ့ ကြဲလာၿပီး ၾသစီလုိ ့ျဖစ္သြားပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ၾသစေတ်းလ်ဌာေနတုိင္းရင္းသားနဲ ့အိႏၵိယက ကုလားေတြနဲ ့က အမ်ဴိးခ်င္းတူတယ္လုိ ့ဆုိလုိ ့ရတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ျမန္မာေတြက သူတုိ ့ကုိ ေမ်ာက္ကုလားလုိ ့ေခၚတာျဖစ္မယ္။ မ်က္ႏွာကလည္းေမ်ာက္နဲ ့တူတယ္။အသားအရည္ကလည္း ကုလားေတြလုိပဲ။

ၾသစေတ်းလ်ႏုိင္ငံကေတာထဲမွာ ေနပူရင္ ႏွာေခါင္းေသြးလွ်ံတယ္။ ေလထဲမွာ ေရေငြ ့သိတ္မရွိဘူး။ ၿပီးေတာ့ ေဆာင္းရာသီဆုိရင္ အသားအရည္ေတြပတ္ကြဲလာတယ္။ စပ္ဖ်င္းဖ်င္းအၿမဲတမ္းျဖစ္တယ္။

ၿမိဳ  ့ကုိ ေရႊေတြ ့တဲ့ ေနရာေပၚမွာ မႈတည္ၿပီး တည္ထားပါတယ္။ အကယ္၍ေရႊကုန္တဲ့ ေန ့မွာေတာ့ အဲဒိၿမိဳ  ့လည္းပ်က္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ Ghost Town လုိ ့ေခၚတဲ့ ၿမိဳ  ့ပ်က္ေတြ က်ေနာ္တုိ ့ရြာနားမွာ အမ်ားႀကီးပဲ။ က်ေနာ္ေနတဲ့ ရြာလည္း ေနာင္ႏွစ္ေပါင္း ၂၀-ေလာက္ဆိုရင္ ပ်က္မွာပဲလုိ ့ေျပာၾကပါတယ္။

ေတာထဲကလူေတြဟာ အမ်ားအားျဖင့္ ၿမိဳ  ့ထဲက လူေတြထက္ပိုက္ဆံပိုရပါတယ္။ လစာလည္းပုိရတယ္။ ေနာက္ဆုံး အခြန္ကိုလည္း အစုိးရက နည္းနည္းပဲေကာက္တယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ ေတာထဲကလူေတြဟာ အစားအေသာက္ကုိ ေစ်းႀကီးႀကီးေပး၀ယ္ရတယ္။ ေနာက္ၿပီး အနစ္နာခံ(Scarify) ရတယ္။ ဆုိလုိခ်က္က ၿမိဳ ့ထဲက လူေတြေပ်ာ္ေနခ်ိန္မွာ က်ေနာ္တုိ ့က မေပ်ာ္ရဘူး။

ရြာထဲမွာ ဆရာ၀န္တစ္ေယာက္ပဲရွိတယ္။ ေစ်းဆုိင္တစ္ခုပဲရွိတယ္။ အရက္ဆုိင္တစ္ခုပဲရွိတယ္။ ေစ်းႏႈံးက ၿမိဳ  ့ထဲထက္ ႏွစ္ဆေစ်းႀကီးတယ္။

Perth မွာ အဂၤလန္ႏုိင္ငံက အျဖဴေတြအလုပ္လာလုပ္ေတာ့ သူတုိ ့က အဂၤလန္ထက္ ပတ္သ္ၿမိဳ  ့ကေစ်းႀကီးတယ္လုိ ့ေျပာတယ္။ ဒါေတာင္ သူတုိ ့မုိင္းမွာ မ၀ယ္စားရေသးလုိ ့။ မုိင္းမွာလည္းလုပ္ေရာ ဘယ္ေလာက္ေစ်းႀကီးလဲဆုိတာကို သူတုိ ့သိေတာ့ အရမ္းအံ့ၾသသြားပါတယ္။ ဥပမာ ထမင္းဘူးတစ္ဘူးကုိ ၿမိဳ  ့ထဲမွာ ငါးေဒၚလာပဲေပးရပါတယ္။ ေတာထဲမွာ ၁၂-ေဒၚလာေတာင္ေပးရတဲ့အထိေစ်းႀကီးတယ္ဆုိေတာ့ က်န္တဲ့ကုန္ပစၥည္းေတြကုိေတာ့မေျပာနဲ ့ေတာ့။ ဒီလုိအေျခအေနေၾကာင့္ အစုိးရက ေတာထဲက လူေတြအတြက္ အခြန္အပါအ၀င္ ေတာထဲမွာေနတဲ့အတြက္ စားရိတ္ပါ ခံစားခြင့္ေပးပါတယ္။ လစာေတြလည္းသူမ်ားထက္ပုိရပါတယ္။ ဒီလုိမွမလုပ္ရင္ ဘယ္သူမွ ေတာထဲမွာေနမွာမဟုတ္သလုိ၊ အလုပ္လည္းျဖစ္မွာမဟုတ္ဘူးဆုိတာကုိ အစုိးရသိပါတယ္။

ေတာထဲကမုိင္းတုိင္းမွာ ကုိယ္ပုိင္ေလယ်ာဥ္ကြင္းရွိသလုိ ကိုယ္ပုိင္ေလယ်ာဥ္လည္းရွိတယ္။ ကားနဲ ့ခရီးသြားမယ္ဆုိရင္ အရမ္းကို ေ၀းပါတယ္။ က်ေနာ္ေတာင္ သုံးလကုိတစ္ေခါက္ေလာက္ ေစ်း၀ယ္ထြက္တာ ႏွစ္ရက္ေလာက္ေမာင္းယူရပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ၾသစေတ်းလ်ႏုိင္ငံမွာ ေလယ်ာဥ္က အျခားႏုိင္ငံေတြထက္ပုိလုိ ့အသုံးျပဳရတယ္။

ေရႊကစလုိ အျခားသတၱဳေတြက အရမ္းေပါေပမဲ့၊ သူတုိ ့မွာရွားတာက ေရပါပဲ။ အရည္အေသြးေကာင္းတဲ့ ေသာက္သုံးေရပါ။ ေျမေအာက္ေရကလည္း ငံတဲ့ဟာက ငံတယ္။ နံတဲ့ဟာကနံတယ္။ ေနရာတုိင္းမွာ ေရမရွိဘူး။ မုိးကလည္း အင္မတန္ေခါင္ေတာ့လယ္သမားေတြအေတာ့ကို ဒုကၡေတြ ့ၾကတယ္။ သူတုိ ့ေတြမွာလယ္ဧက ေသာင္းေပါင္းမ်ားစြာတဦးခ်င္းဆီမွာပိုင္ေပမဲ့ မခ်မ္းသာတဲ့လူမ်ားတယ္။ ဘဏ္ကအေၾကြးေတြလည္းအမ်ားႀကီးပဲ။ အခုႏွစ္မွာ လယ္သမားေတြ သူတုိ ့လယ္ေတြကိုလည္း ေစာင့္ရသလုိ အျခားအလုပ္တစ္ခုလည္းေျပာင္းလုပ္ရတယ္။ ေနာက္ဆုံးေတာ့ မုိင္းမွာ လယ္သမားေတြ အလုပ္၀င္ၾကရေတာ့တယ္။ ဒါမွ ဘဏ္အေၾကြးကိုဆပ္ႏုိင္မယ္လုိ ့ဆုိတယ္။

ေရအရမ္းရွားတာေၾကာင့္ ၾသစီေတြဟာ Wet Land လုိ ့ေခၚတဲ့ ေရရွိတဲ့ အုိင္ေတြကို အရမ္းတန္ဖုိးထားပါတယ္။ ဒီလုိအုိင္ေတြက လက္ခ်ဳိးေရလုိ ့ရေအာင္ရွားတယ္။ ဒါေတြကုိ မပ်က္စီးရေအာင္ဆုိၿပီး Wet Land Management ဆုိတဲ့ ဘာသာရပ္ေတာင္ ထားေပးပါတယ္။ ျမစ္ေခ်ာင္းေတြနဲ ့ပက္သက္လုိ ့လည္း သူတုိ ့မွာ စနစ္တက်လုပ္ထားတာတဲ့ စီမံခန္ ့ခဲြမႈရွိတယ္။ ဥပမာ Swan River လုိ ့ေခၚတဲ့ ေခ်ာင္းတစ္ခုရွိတယ္။ ဒီေခ်ာင္းကလည္း ရန္ကုန္က ငမုိးရိပ္ေခ်ာင္းေလာက္ေတာင္မရွိဘူး။ ဒါကို စီမံခန္ ့ခြဲဖုိ ့အတြက္ ၾသစီေတြက Swan River အတြက္ အစုိးရဌာနတစ္ခုကုိ သီးသန္ ့ဖြဲ ့ထားေပးတယ္။ ေရအရည္အေသြးတုိင္းတာမႈကစလုိ ့ျမစ္ေခ်ာင္ေဘးနားမွာ တားျမစ္ထားတဲ့ အရာေတြကုိ မလုပ္မိေစဖုိ ့အတြက္ အထူးေစာင့္ၾကည့္ပါတယ္။

ေျမေအာက္ေရ နဲ ့ပက္သက္လုိ ့လည္း တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ကုိင္တြယ္တယ္။ ဆုိလုိတာက အ၀ီစိတူးကို တူးခ်င္တဲ့ေနရာမွာ တူးလုိ ့မရပါဘူး။ ဒီလုိမွမလုပ္ရင္ ၾသစီေတြေရငတ္ၿပီးေသကုန္မွာကုိ ေတြးၿပီးေၾကာက္လုိ ့ျဖစ္ပါတယ္။

က်ေနာ္တုိ ့ျမန္မာျပည္ဟာ ေရအရမ္းေပါေတာ့ တန္ဖုိးမထားၾကပါဘူး။ ဒါကလည္း သဘာ၀က်တယ္။ လူဆုိတဲ့သတၱာ၀ါက ရွားမွ တန္ဖုိးထားတာဆုိေတာ့ ေပါေနရင္ ပစ္စလခတ္လုပ္ပါတယ္။

ဘာ့ေၾကာင့္ျမန္မာျပည္ကုိ အဂၤလိပ္ကသိမ္းလဲဆုိေတာ့ ျမန္မာျပည္ဟာ သူတုိ ့တုိင္းျပည္နဲ ့ယွဥ္ရင္ အရမ္းကုိေနခ်င္စရာေကာင္းသလုိ ေတာထဲမွာလည္း ထမင္းကုိအလြယ္တကူရွာစားလုိ ့ရလုိ ့ပါ။ ဆုိလုိခ်က္က ေရၾကည္တဲ့ေနရာ ျမတ္ႏုတဲ့ေနရာေတြအင္မတန္ေပါပါတယ္။

ၾသစေတ်းလ်ႏုိင္ငံကထြက္တဲ့ ေရႊအပါအ၀င္ တြင္းထြက္ပစၥည္းေတြဟာ ႏွစ္စဥ္ေဒၚလာ ဘီလွ်ံရာေပါင္းမ်ားစြာ ႏုိင္ငံျခားကိုေရာင္းရပါတယ္။ တစ္ရက္မွာ ႏွစ္ဆယ္ေလးနာရီတိတိ မုိင္းေတြကေန ကုန္ထြက္ရွိတယ္။ ဒါ့အျပင္ ႏုိင္ငံျခားကေန ၾသစေတ်းလ်ႏုိင္ငံမွာ စာလာသင္တဲ့လူေတြဆီကေန ရတဲ့ေငြလည္း သန္းရာေပါင္းမ်ားစြာအျမတ္ရပါတယ္။ သူတုိ ့ဆီကထြက္တဲ့ ဂ်ဳံကစလုိ အမဲသားအထိႏုိင္ငံျခားကုိ တင္ပုိ ့ေရာင္းတာကလည္း နည္းတဲ့၀င္ေငြမဟုတ္ဘူး။ ဆုိေတာ့ အဖက္ဖက္ကေန တုိင္းျပည္ထဲကို ၀င္တဲ့၀င္ေငြေတြက တစ္ပုံတစ္ပင္ႀကီးပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေငြေတြကုိ လူဦးေရသန္းႏွစ္ဆယ္ေလာက္ရွိတဲ့ ႏုိင္ငံအတြက္ အင္မတန္ကိုပုိလွ်ံတဲ့ေငြေတြျဖစ္ပါတယ္။

လူတုိင္းနီးပါးႏွစ္စဥ္ႏုိင္ငံျခားကို သြားလည္ႏုိင္ေပမဲ့ က်ေနာ္တုိ ့ၿမိဳ  ့က ၾသစီေတြကေတာ့ အင္မတန္ေတာၾကပါတယ္။ လူသုံးဦးမွာ ႏွစ္ဦးေလာက္က ႏုိင္ငံျခားကို ေတာ္ေတာ္နဲ ့အလည္အပတ္မသြားျဖစ္ဘူး။ ဘာ့ေၾကာင့္ဆုိေတာ့ သူတုိ ့က သူတုိ ့ရြာမွာပဲ ေပ်ာ္ေနၾကတယ္။ အသက္ (၂၅) ႏွစ္ေလာက္ရွိၿပီျဖစ္တဲ့ က်ေနာ္သူငယ္ခ်င္းၾသစီေတာင္ ဘာလီကုိ ဒီႏွစ္မွ ေရာက္ဘူးပါတယ္လုိ ့ေျပာတယ္။ သူတုိ ့ေတာၾကတာကို သူတုိ ့၀န္ခံပါတယ္။

နည္းပညာနဲ ့ပက္သက္ရင္လည္း ၾသစေတ်းလ်ႏုိင္ငံဟာ အင္မတန္ေခတ္ေနာက္ၾကပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဗီဒီယုိေအာက္စက္ကုိ စီဒီေတြနဲ ့ပဲသုံးပါတယ္။ ေၾသာ္စီမွာ တိတ္သားေတြကုိ သုံးေနတုန္းအထိ အရမ္းေတာၾကေတာ့ ဒီေကာင္ေတြ က်ပ္ေကာျပည့္ေသးရဲ  ့လားလုိ ့ဆုိၿပီး တရုတ္ျပည္က သူငယ္ခ်င္းက ေမးပါတယ္။

ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီေတာက က်ေနာ့္အတြက္ အင္မတန္တြက္ေျခကိုက္ပါတယ္။

အခုဆုိရင္ က်ေနာ္သည္ အေနာက္ဘက္ၾသစေတ်းလ်က ေတာထဲမွာ သားသမီးေတြနဲ ့အတူ ေနေတာ့ ကရင္ျပည္နယ္ထဲက ျမစ္ေတြေခ်ာင္းေတြကို တမ္းတမိတယ္။ အခုေတာ့ က်ေနာ့္အိမ္အေရွ  ့မွာ ေျခာက္ကပ္ေနတဲ့ ၿခဳံဘုတ္၊ ေရမရွိတဲ့ေတာ နဲ ့ ေျမႀကီးမရွိတဲ့ ေျမႀကီးေတြကုိ ေန ့စဥ္လုိလုိေတြ ့ေနရပါေတာ့တယ္။

ေငြက အဓိကဆုိေတာ့ေတာ့ဗ်ာ။

ဘုန္းေက်ာ္
ၾသစေတ်းလ်

7/28/12

ISO ထဲ၀င္ပါ

တရုတ္ႏိုင္ငံဟာ International Organization for Standardization (ISO) ရဲ ့မန္ဘာတစ္ဦးျဖစ္တယ္။ ဒီေတာ့ အုိင္အက္စ္အုိရဲ ့စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြကုိ လိုက္နာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရပါတယ္။

ISO 26000 Social responsibility
ISO 14000 Environmental management

ဆုိတဲ့ ဥပေဒပဲေခၚေခၚ စည္းမ်ဥ္းပဲေခၚေခၚ ေခၚခ်င္သလုိသာေခၚပါ။ ဒါေတြကို တရုတ္ႏုိင္ငံက လူတုိင္း၊ Company တုိင္းေလးစားလုိက္နာရပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ တရုတ္က ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ ့ပက္သက္ရင္ အဲဒိလုိမလုပ္ပါဘူး။

အရည္အေသးနိမ္တဲ့ပစၥည္းေတြထုတ္ၿပီးေရာင္းတယ္။ ျပည္တြင္းထဲမွာ တူးခ်င္သလုိတူးတယ္။ လုပ္ခ်င္သလုိလုပ္တယ္။

ၾသစေတ်းလ်အပါအ၀င္၊ ခ်မ္းသာတဲ့ႏုိင္ငံေတြကုိ ပိုတဲ့ ကုန္ပစၥည္းၾကေတာ့ အုိင္အက္စ္ကိုရဲ ့စည္းကမ္းကို လိုက္နာတယ္။ ျမန္မာျပည္နဲ ့လုပ္ရင္ ေစာက္ဂရုမစိုက္ဘူး။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့....ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ အုိင္အက္စ္ကိုရဲ ့အဖြဲ ့၀င္မဟုတ္လုိ ့ပါ။

ဒါ့ေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံထဲမွာ Company ေတြ ထင္တုိင္းက်ဲေနတာပါ။ ျမန္မာအစုိးရ အုိင္အက္စ္ထဲကို ၀င္ပါ။ ဒါဆုိရင္ တုိင္းျပည္က ဒိထက့္ပိုၿပီးစနစ္က်လာပါမယ္။

7/21/12

ကုမၼဏီတုိင္း အျမတ္အစြန္းကုိပဲ အာရုံမစုိက္သင့္ပါ


၂ဝ၁၂-ခုႏွစ္ေရာက္လာေတာ့ ေရႊေၾကာအသစ္ေတြ ့ဖုိ ့ကုိ အင္မတန္ခက္လာတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ ေခတ္မွီနည္းပညာေတြနဲ ့တူးတဲ့လူေတြမ်ားလာလုိ ့ပါ။ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေပါင္းတစ္ရာေလာက္က အေျခအေနနဲ ့ အခု အေျခအေနမတူေတာ့ပါဘူး။ သယံဇာတေတြကုန္လာေနၿပီ။
 
ေရႊေစ်းကလည္း မက်တဲ့အျပင္ တရိပ္ရိပ္နဲ ့တက္လာတယ္။ ကုန္ေစ်းႏႈံးကလည္း ႀကီးလာေတာ့ အရင္ကေလာက္ ေရႊတူးတဲ့ကုမၼဏီေတြ မျမတ္ေတာ့ဘူး။ ေတြ ့ၿပီးသားေရႊေၾကာေတြကို တူးတာကလည္း ႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္းမွာ ကုန္သြားမွာဆုိေတာ့ ေရႊေၾကာအသစ္အသစ္ေတြကုိ ကုမၼဏီေတြက အၿပိဳင္အဆုိင္ရွာလာပါေတာ့တယ္။ 

ေရႊတူးတဲ့ ကုမၼဏီႀကီးေတြမွာ ကမၻာပတ္ၿပီး ေရႊရွာဖို ့အတြက္ သီးသန္ ့ဖြဲ ့ထားတဲ့ ဌာနရွိတယ္။ The Growth and International Project Team လုိ ့ေခၚတယ္။ သူတုိ ့အလုပ္က နယ္လွည့္ၿပီး ေရႊေၾကာျဖစ္ႏုိင္ေျခကုိ လုိက္ၿပီး ရွာတယ္။ 

ပထမဆုံး သူတုိ ့အေနနဲ ့ရုံးခန္းထဲမွာထုိင္ၿပီး ကမၻာေပၚကႏုိင္ငံေတြထဲကေန ေရႊထြက္မ်ားႏုိင္တဲ့ ႏိုင္ငံေတြကုိ ေရြးခ်ယ္တယ္။  အဂၤလိပ္လုိကေတာ့ Global View of the Macro Geological Picutre  on high level targeting လုိ ့ေခၚပါတယ္။ ဘာနည္းပညာကုိသုံးလဲဆုိေတာ့ Global Business Area Rating (GBar) ဆုိတဲ့နည္းပညာပါ။ ဒါကေတာ့ ေရႊထြက္မ်ားတဲ့ႏုိင္ငံေတြကုိ ရုံးခန္းထဲကေန ေျမပုံဆြဲတဲ့အတက္ပညာပါ။ ဥပမာ အေမရိကန္ကပိုင္တဲ့လန္းက္ ဆဲဗင္းလုိ ဆက္တလိုက္နဲ ့ေလ့လာသလုိ အျခားေနာက္ဆုံးေပၚနည္းပညာေတြနဲ ့လည္းေလ့လာတယ္။ 

ကုမၼဏီႀကီးေတြက ဘယ္ေနရာမွာ Ore Body လုိ ့ေခၚတဲ့ ေရႊေၾကာရွိလဲဆုိတာကုိ လူကုိယ္တုိင္မသြားခင္ကတည္းက အၾကမ္းဖ်င္းသိပါတယ္။
တကယ္လုိ ့ေရႊထြက္ေကာင္းတဲ့ေနရာကို ေတြ ့ရင္ သူတုိ ့အေနနဲ ့တုိက္ရုိက္ရွာေဖြေရးဆင္းပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ စက္ယႏၱယားအကူအညီနဲ ့ Samples ေကာက္တယ္။ 

တူးဖုိ ့အထိကုိ အဆင့္ဆင့္ေက်ာ္ျဖတ္ရတယ္။ ေရႊေၾကာႀကီးရင္ ႀကီးသလုိ ေလးငါးႏွစ္အထိ ရွာေဖြေရးလုပ္ရတယ္။ တကယ္လုိ ့ေရႊအထြက္ႏႈံးေကာင္းတာကို ေတြ ့ရင္ ကုန္က်စရိတ္နဲ ့အျမတ္ဘယ္ေလာက္ရမလဲဆုိတာကို တြက္ခ်က္ရတယ္။ Resources Geologist ဆုိတ့ဲပညာရွင္က သူ ့ရဲ  ့အဓိကအလုပ္ျဖစ္တဲ့ အျမတ္နဲ ့အရႈံးကို မတူးခင္ကတည္းက တြက္ၿပီးသားပါ။ ဥပမာ က်ေနာ္တုိ ့ကုမၼဏီဆုိရင္ Rules of 2s ဆိုတဲ့ ေပၚလစီကို က်င့္သုံးတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေရႊေတြ ့ၿပီဆုိရင္ သုံးေလးတန္ေလာက္ကုိ စိတ္မဝင္စားပါဘူး။ ေရႊေအာင္စႏွစ္သန္းအနည္းဆုံးရွိရမယ္။ တႏွစ္ကုိ ေရႊေအာင္စ ႏွစ္သိန္းထြက္ရမယ္။ ဒိထက္နည္းရင္ က်ေနာ္တုိ ့စိတ္မဝင္စားပါဘူး။ 

ျမန္မာျပည္မွာ တစ္ပိုင္တႏုိင္တူးတဲ့ လူေတြရွိတယ္။ ဒါကုိ အဂၤလိပ္လုိ ့ေခၚရင္ Artisanal and Small-scale Mining (ASM) လုိ ့ေခၚတယ္။ ႏုိင္ငံတုိင္းမွာ ဒီလုိလူေတြအမ်ားႀကီးပါ။ မိရုိးဖလာလုပ္စားတယ္လုိ ့လည္း ဆုိလုိ ့ရတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဆင္းရဲတဲ့ႏုိင္ငံေတြနဲ ့ဖြံ ့ၿဖိဴးဆဲႏုိင္ငံေတြမွာ ပုိၿပီးေတြ ့ရတယ္။ The World Gold Council  က တစ္ပုိင္တႏိုင္လုပ္ငန္းလုပ္တဲ့လူေတြဟာ သန္း ၈ဝ ကေန သန္းတစ္ရာအထိ ရွိမယ္လုိ ့ခန္ ့မွန္းတယ္။ အလုပ္လက္မဲ့ျဖစ္လာၿပီး ဆုိရင္ ဒီလုိအလုပ္ကုိလုပ္ၾကတယ္။ အာရွမွာအမ်ားဆုံးပဲ။  ကမၻာ့ေရႊထုတ္လုပ္မႈ ့ရဲ  ့ ၁ဝ ရာခုိင္ႏႈံးကို တစ္ပုိင္တႏုိင္တူးတဲ့လူေတြက ထုတ္လုပ္ေပးတယ္။ က်န္တဲ့ ၉ဝ ကုိေတာ့ ကုမၼဏီႀကီးေတြက ထုတ္ေပးတယ္။ 

ဒီေနရာမွာ ကုမၼဏီႀကီးေတြနဲ ့အဲဒိလုိ လူေတြၾကားမွာ ျပသနာရွိတယ္။ ဘယ္လုိ ျပသာနာလဲဆုိေတာ့ လက္နဲ ့တူးတဲ့လူေတြက ေရႊရွိမဲ့ေနရာကို သိတယ္။ သူတုိ ့ သိတာကုိ ကုမၼဏီႀကီးေတြက ေလ့လာရတယ္။ ၿပီးေတာ့ အဲဒိေနရာ အႀကီးအက်ယ္တူးၾကပါတယ္။ ဒီလုိဆုိေတာ့ လက္နဲ ့တူးတဲ့လူေတြ အလုပ္လက္မဲ့ျဖစ္ၾကတယ္။ ဒါနဲ ့ကုမၼဏီေတြကုိ ျပသာနာရွာေရာပဲ။ အင္ဒုိနီးရွား၊ ဂါနာ၊ ပီရႈး စတဲ့ ႏုိင္ငံေတြမွာ ခုတ္ၾကသတ္ၾကတဲ့အထိျဖစ္ဘူးတဲ့ ဥပမာေတြရွိတယ္။ ေသလုိက္တဲ့လူေတြကလည္း မနည္းဘူး။ 

ဒီလုိမျဖစ္ေအာင္ ဂုဏ္သိကၡာရွိတဲ့ ကုမၼဏီႀကီးေတြက သူတုိ ့အတြက္လည္း စဥ္းစားေပးတယ္။ စီစဥ္ေပးတယ္။ ဘယ္လုိစီစဥ္ေပးလဲဆုိေတာ့ ကုမၼဏီပုိင္တဲ့ ေနရာမွာ လက္နဲ ့တူးတဲ့လူေတြအတြက္ သီးသန္ ့ေနရာ သတ္မွတ္ေပးတယ္။ တူးတဲ့လူေတြအေနနဲ ့စည္းကမ္းကို သတ္မွတ္ေပးတယ္။ ဒီလုိမွ မလုပ္ရင္ ျဖစ္သလုိတူးၾကေရာပဲ။ တကယ္လုိ ့သာ ေနရာသီးသန္ ့မလုပ္ေပးထားရင္ ကုမၼဏီနဲ ့အဲဒိလူေတြအၾကားမွာ အႀကီးက်ယ္ျပသနာတက္ႏုိင္သလုိ သူတုိ ့လည္း ဘာနဲ ့ထမင္းစားမလဲ။ ဆုိေတာ့ ႏွစ္ဘက္လုံးအတြက္ မွ်မွ်တတစဥ္းစားေပးရတယ္။

ဂါနာႏုိင္ငံမွာ ျဖစ္ခဲ့တုန္းကဆုိရင္ ေၾကာက္စရာအင္မတန္ေကာင္းတယ္။ က်ေနာ္တုိ ့ကုမၼဏီတူးေနတဲ့ ပုိင္နက္ထဲကုိ ေဒသခံေတြက အတင္းအဓမၼ ဝင္ၿပီးတူးတယ္။ လူေပါင္း ၂၅ဝဝ ေလာက္ရွိတယ္။ ေမာင္းထုတ္လည္း မရဘူး။ ေနာက္ဆုံး စစ္တပ္ကုိ ေခၚတဲ့အထိျဖစ္လာေရာ။ တခ်ိဳ  ့ဆုိရင္ မုိင္းထဲမွာေတာင္ အပင္ေတြ စိုက္ပ်ဴိးစားတဲ့အထိျဖစ္ၾကတယ္။ ေနာက္ဆုံး ေဒသခံေတြနဲ ့ကုမၼဏီၾကားမွာ အေပးယူလုပ္ရသလုိ ဂါနာအစုိးရရဲ  ့အမိန္ ့ကိုလည္း နာခံရတယ္။ ေနာက္ဆုံးေတာ့ သူတို ့အတြက္ သီးသန္ ့ေနရာကုိ တူးဖုိ ့အတြက္ စီစဥ္ေပးရပါတယ္။ 

မုိင္းတူးတဲ့အခါမွာ သဘာဝပါတ္ဝန္းက်င္အျပင္ လူမႈ ့ဘဝေတြကုိ ထိခုိက္ေစတယ္။ ဒီလုိမျဖစ္ေအာင္ ကုမၼဏီေတြအေနနဲ ့စဥ္းစားရတယ္။ ႏွစ္ဘက္လုံးအတြက္ အက်ဴိးအျမတ္ရွိမွ လုပ္တယ္။ အထူးသျဖင့္ ကုမၼဏီေတြက အထူးတာဝန္ယူၾကရတယ္။ တာဝန္မယူႏုိင္ဘူး မယူခ်င္ဘူးဆုိရင္ မတူးရဘူးလုိ ့ ၾသစေတ်းလ်ႏုိင္ငံ မုိင္းဥပေဒက အတိအလင္းျပဌာန္းထားသလုိ က်ဴးလြန္ခဲ့ရင္လည္းလုံးဝကို အေရးယူူတယ္။ ေလွ်ာက္လႊာတင္ကတည္းက ေဒၚလာ သန္းနဲ ့ခ်ီၿပီး အေပါင္တင္ထားရတယ္။ က်ေနာ္တုိ ့ကုမၼဏီက ၂၅-သန္းတင္ရတယ္။ အစုိးရရဲ  ့ဥပေဒကုိ မလုိက္နာရင္ အဲဒိေငြဆုံးပဲ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဘယ္သူမွ မလႈပ္ရဲဘူး။ 

မိုင္းတူးရင္ ေျမရွင္းရတယ္။ ေျမတူးရတယ္။ သစ္ပင္ေတြခုတ္လဲရတယ္။ မုိင္းေၾကာင့္ ေျမေအာက္ေရကအစ ေျမေပၚေရအထိ ညစ္ညမ္းမႈေတြ ရွိတယ္။ ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္ေတြအျပင္ ရြာေတြကုိလည္း ထိခိုက္ေစတယ္။ ကုမၼဏီကေတာ့ ေရႊလုိခ်င္လုိ ့ေရႊတူးတာ ျပသနာမရွိဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဘယ္လုိမ်ဴိး အထက္ကေျပာတဲ့ ေျမေရေလလူစတဲ့ အရာကုိ မထိေအာင္ စီမံခန္ ့ခြဲမလဲ။
ပီရူးႏုိင္ငံမွာ ကုမၼဏီရဲ  ့ေရႊတူးေဖာ္ေရးမုိင္းရွိတယ္။ မုိင္းပတ္လည္မွာ ေဒသခံရြာေပါင္းမ်ားစြာလည္း ရွိေတာ့ ကုမၼဏီနဲ ့သူတုိ ့ရဲ  ့ဆက္ဆံေရးေျပလည္ေစဖုိ ့၊ သူတုိ ့လုိအပ္ခ်က္ေတြကိုလည္း ျဖည့္ဆည္းေပးရတယ္။ ပီရူးအစုိးရက ဘယ္လုိ ဥေပဒရွိလည္းေတာ့ မသိဘူး။ သုိ ့ေသာ္ က်ေနာ္တုိ ့ေပၚလစီက သူတုိ ့ရဲ  ့ အခက္အခဲကိုလည္းေျဖရွင္းေပးရမယ္လုိ ့ျပဌာန္းထားတယ္။ ဒါကုိ ဝန္ထမ္းတုိင္းလုံးဝ လုိက္နာၿပီး အေကာင္အထည္ေဖာ္ၾကရတယ္။ ေဒသခံေတြအတြက္ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရး၊ အလုပ္အကုိင္ရရွိေရးနဲ ့စည္းပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ ႀကီးထြားလာေအာင္ကုိ အစီအစဥ္ေတြခ်မွတ္အေကာင္အထည္ေပးတယ္။ အဲဒိေဒသမွာ မုိင္းတူးေတာ့ ဝန္ထမ္းေတြလုိတယ္။

 ျမန္မာႏုိင္ငံကလုိ ကုမၼဏီေတြရဲ  ့အလုပ္သမားေတြအားလုံးက တရုတ္ႏုိင္ငံကတင္သြင္းလာသလုိမ်ဴိး လုပ္လုိ ့မရဘူး။ ရြာေတြကေန အလုပ္သမားေပါင္း ၁၂ဝဝ-ကိုအလုပ္ခန္ ့တယ္။ သူတုိ ့က မုိင္းလုပ္ငန္းဆုိင္ရာကၽြမ္းက်င္မႈမရွိတဲ့အျပင္ ဗဟုသုတလည္း အင္မတန္နည္းတယ္။ ႏုိင္ငံျခားက ကၽြမ္းက်င္ပညာရွင္ေတြကေန အဲဒိေဒသကအလုပ္သမားေတြကုိ လုပ္ငန္းခြင္ဆုိင္ရာ သင္တန္းေတြ၊ လက္ေတြ ့ေတြေပးတယ္။ ဥပမာ ဘူဒုိဇာေမာင္းနည္းပညာ၊ ေျမသည္စက္ေမာင္းနည္းပညာ၊ ပန္းရံပညာကစၿပီး မီးျပင္တဲ့ပညာအဆုံး သင္တန္းေတြကုိ အခ်ိန္ယူၿပီးသင္ေပးတယ္။ ဒါကုိ The Driect Area of Influnece (DAI) လုိ ့ေခၚတယ္။ သူတုိ ့လည္း ပညာနဲ ့အလုပ္ရသလုိ ကုမဏီအတြက္လည္း တြက္ေျခကိုက္တယ္။ ႏိုင္ငံျခားက ေစ်းႀကီးႀကီးေပးငွားရတဲ့ ဝန္ထမ္းေတြအစား ေစ်းေပါတဲ့ေဒသခံေတြနဲ ့တင္ မုိင္းကလည္ပတ္လို ့ရေတာ့ ႏွစ္ဘတ္လုံးအတြက္ အဆင္ေျပတယ္။ 

ကုမၼဏီႀကီးတစ္ခုမွာ အနည္းဆုံးဝန္ထမ္းက ေထာင္ေက်ာ္ရွိတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဌာနေတြလည္းအေတာ္မ်ားတယ္။ အုိင္တီဌာကစလုိ ့ ဂ်ီအုိေလာ္ဂ်ီအထိ ဌာနေတြရွိေတာ့ တကၠသုိလ္ေက်ာင္းသားေတြအတြက္ အခြင့္အလမ္းေကာင္းတယ္။ တကၠသုိလ္က ဘြဲ ့မရေသးခင္မွာ အလုပ္သင္အေနနဲ ့မုိင္းမွာ လာၿပီးလုပ္ၾကတယ္။ ေတာ္တဲ့ေက်ာင္းသား အလုပ္က်ဴိးစားတဲ့ေက်ာင္းသားဆုိရင္ တစ္ခါတည္း အလုပ္ခန္ ့ေတာ့ ေက်ာင္းသားေတြ အလုပ္ပါရပါတယ္။ ဒီလုိအခြင့္အလမ္းမ်ဴိးကုိ ကုမၼဏီက တစ္ႏွစ္မွာ အေယာက္ငါးဆယ္ေလာက္ တကၠသုိလ္ေတြနဲ ့ခ်ိတ္ထားၿပီး အခြင့္အလမ္းေပးေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာလုိ ဘြဲ ့ရအလုပ္လက္မဲ့ေတြမရွိႏုိင္ေတာ့ဘူး။ အလုပ္မရရင္ေတာင္ အလုပ္အေတြ ့အႀကဳံနဲ ့ဘြဲ ့ရွိေတာ့ အျခားကုမၼဏီေတြမွာ အလုပ္ရႏိုင္ပါတယ္။ ဒါမ်ဴိးကုိ ျမန္မာျပည္က ကုမၼဏီေတြ လုပ္ၾကေစခ်င္တယ္။

ေနာက္တစ္ခုက ပညာေတာ္သင္လြတ္တဲ့ကိစၥပါ။ ကုမၼဏီကေန ႏုိင္ငံျခားတုိင္းျပည္ေတြက ကုမၼဏီေတြ နဲ ့ ဝန္ထမ္းခ်င္းလဲလွယ္တဲ့ အစီအစဥ္လုပ္ေပးတယ္။ ဥပမာ က်ေနာ္တုိ ့ဌာနက ဂ်ီၾသေလာဂ်စ္ေတြ ဖင္လန္ ဖိလစ္ပုိင္နဲ ့ေတာင္အာဖရိႏုိင္ငံက မုိင္းေတြမွာ သြားၿပီး အလုပ္အေတြ ့အႀကံဳယူရတယ္။ သူတုိ ့ဆီက ဝန္ထမ္းလည္း ၾသစေတ်းလ်က က်ေနာ္တုိ ့မုိင္းမွာလာၿပီး ေလ့လာတယ္။ ဒါမွ ပညာခ်င္းဖလွယ္ႏုိင္မွာပါ။ ဝန္ထမ္းေတြရဲ  ့အရည္အေသြးလည္း အၿမဲတုိးတက္ေနတယ္။ တႏွစ္မွာေလးငါးေျခာက္လတစ္ခါ သင္တန္းတက္ရတယ္။ ပညာနဲ ့ေပၚလစီဆုိတာက အၿမဲတမ္း အသစ္ျဖစ္ေလ့ရွိေတာ့ ဒါေတြကုိ အမွီလုိက္ဖုိ ့ က သင္တန္းလုိတယ္။ ဒီလုိမွ မတက္ရင္ ဝန္ထမ္းအရည္အေသြးက ညံ့သထက္ည့ံလာၿပီး ကုမၼဏီလည္း ေဒဝါလီခံရမွာကုိ အရာရွိႀကီးေတြသိေတာ့ လုပ္ေပးပါတယ္။ 

ပီရႈးႏုိင္ငံမွာ ေဒသခံေတြေရာင္းတဲ့ ဆန္ဆီးဆား ငရုတ္ၾကက္သြန္ကစလုိ ့ ကုန္ၾကမ္းပစၥည္းေတြကိုလည္း က်ေနာ္တုိ ့ေပၚလစီအရ ဝယ္ရေတာ့ ရြာက စီးပြားေရးေကာင္းလာတယ္။ အဲဒိေဒသက အင္မတန္ေခါင္တဲ့အျပင္ အစုိးရကလည္း လက္လွမ္းမမွီဘူး။ ဒီေတာ့ ကုမၼဏီက ေက်ာင္းေတြဖြင့္တယ္။ ေဆးေပးခန္းေတြေဆာက္တယ္။ ေဆးရုံေတြေဆာက္ေပးတယ္။ ကုန္ကုန္ေျပာရင္ သူနာျပဳေတြကအစ ေဆးမႈးေတြအဆုံး ကုမၼဏီကေန ေငြကုန္ၿပီး သင္တန္းေပးတယ္။ သင္တန္းဆင္းေတြက သူတုိ ့ရြာေတြမွာ ျပန္လုပ္ၾကေတာ့ အက်ဴိးရွိျပန္တယ္။
မုိင္းစဖြင့္တုန္းက ေဒသခံေတြက ကုမၼဏီကုိ အရမ္းဆန္ ့က်င္တယ္။ အခုေတာ့ သူတုိ ့ဆန္ ့က်င္ဖုိ ့ ေနေနသာသာ ကုမၼဏီက အဲဒိေဒသကေနထြက္မွာကို အရမ္းေၾကာက္ေနၿပီ။  ဘာ့ေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ သူတုိ ့စီးပြားျဖစ္ေနၿပီဆုိေတာ့ ကုမၼဏီမွ မရွိရင္ ဒုကၡျဖစ္ေတာ့မွာကို ႀကိဳသိတယ္။

ေရႊမိုင္းက ေရကို အရမ္းသုံးရတယ္။ ေရနဲ ့ဆင္ႏုိက္လုိ ့ေခၚတဲ့ ဓာတုပစၥည္းကုိ ေရာစပ္ၿပီးမွ ေရႊကိုေက်ာက္သားကေန ထုတ္ယူလုိ ့ရတယ္။ အင္မတန္ႀကီးတဲ့မုိင္းတင္မဟုတ္ဘူး လက္နဲ ့တူးတဲ့လူေတြလည္း ဒါကုိပဲသုံးရတယ္လုိ ့ထင္တယ္။ ျမစ္ေခ်ာင္းေတြမွာေရႊက်င္ေတာ့ အဲဒိ ဆင္ႏုိက္အရည္က ေခ်ာင္းထဲစီးဝင္တယ္။ ဒါကို လူနဲ ့ငါးကေသာက္ေတာ့ ေရာဂါရေရာ။ အပင္လည္း အဆိပ္သင့္တယ္။ ေရႊေအာင္စ သန္းနဲ ့ခ်ီၿပီးထုတ္တဲ့ ကုမၼဏီဟာဒီကိစၥကို ေသေသခ်ာခ်ာ ကိုင္တြယ္ရတယ္။ တစ္ခ်က္ကေလးလြဲတာနဲ ့ေဘးနားက ရြာေတြ ဒုကၡျဖစ္ေရာပဲ။ 

ပီရႈးမွာ ေရႊမုိင္းစဖြင့္ေတာ့ ရြာေတြက သူတုိ ့ေခ်ာင္းေတြ ညစ္ပတ္ကုန္ၿပီဆုိၿပီဆင္ေျခေပးတယ္။ ကန္ ့ကြက္တယ္။ ေနာက္ဆုံး က်ေနာ္တုိ ့ကဘယ္လုိ စဥ္းစားရလဲဆုိေတာ့ Open Transpency ကုိ က်င့္သုံးလာရတယ္။ သူတို ့ယုံေအာင္လုပ္တဲ့နည္းလမ္းက အားလုံးပြင့္လင္းမွ ရမယ္။ ဒါနဲ ့မင္းတုိ ့ရြာေတြက ကုိယ္စားလွယ္ေရြး။ ၿပီးရင္ အဲဒိလူေတြနဲ ့ေရသန္ ့ရွင္းေရးကုိ ကၽြမ္းက်င္တဲ့ပညာရွင္ေတြနဲ ့တြဲေပးၿပီး ျမစ္ေခ်ာင္းေတြမွာ ေရစစ္တမ္း ေကာက္တယ္။ ေျခာက္လ တစ္ခါေကာက္တယ္။ ေခတ္မွီစက္ေတြနဲ ့စစ္တယ္။ ဒါတင္မဟုတ္ေသးဘူး။ Exernal Audit လုိေခၚတဲ့ အျပင္က အစုိးရအသိအမွတ္ျပဳ လက္မွတ္ရ ေရအရည္အေသြးကုိ စစ္တဲ့ ကၽြမ္းက်င္ပညာရွင္ေတြက ေျခာက္လတစ္ခါပုံမွန္ျပန္စစ္တယ္။ ရလာတဲ့ ရလာဒ္ကုိ လူထုကုိ အသိေပးတယ္။ တကယ္လုိ ့ေရမသန္ ့တာေတြ ့ရင္ မုိင္းကုိ ျပန္ၿပီ ဒိထက္ေကာင္းတဲ့စီမံခန္ ့ခြဲမႈ ့နဲ ့စိစစ္ျပန္တယ္။ ေနာက္ဆုံး လူထုကလည္း လက္ခံလာတယ္။ သူတုိ ့ထင္္တာေတြ မွားေနတယ္လုိ ့ေျပာတယ္။ 

တခ်ဴိ  ့ေသာ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္နဲ ့လူအခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူေတြက ပထမဆုံးသူတုိ ့အထင္ ေခ်ာင္းေတြျမစ္ေတြက ညစ္ညမ္းေနၿပီဆုိၿပီးကန္ပိန္းလုပ္ထားတာကုိ ျပန္ရုပ္သိမ္းတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ Company တုိင္း Open Transpency က ေအာင္ျမင္ေရးအတြက္ အင္မတန္ကုိ အေရးႀကီးတယ္။
ေရႊက်င္ဖုိ ့အတြက္ မုိင္းထဲမွာ တြင္းအႀကီးႀကီးကိုတူးရတယ္။ မုိင္းက ညစ္ညမ္းေရေတြကုိ အဲဒိတြင္းထဲကုိ စြန္ ့ထုတ္တယ္။ တြင္းေအာက္မွာ ေရမစိမ့္ႏုိင္တဲ့ တာလပတ္ကုိ ခံထားေတာ့ ညစ္ညမ္းေရက ေျမေအာက္ေရအထိ စိမ့္မဝင္ႏုိင္ဘူး။ ၿပီးေတာ့ ေရကုိ Recycling လုပ္တယ္။ ပုိတဲ့ေရကုိ ေဘးနားက ရြာေတြမွာ လယ္ယာစုိက္ပ်ဳိးႏုိင္ေအာင္ ျဖန္ ့ျဖဴးေပးတယ္။ ဒီလိုပုံစံနဲ ့ဆင္ႏုိက္အႏၱရာယ္ကေန ကာကြယ္ေပးထားေတာ့ ျမစ္ေခ်ာင္းေတြထဲအထိ ေရညစ္ေတြက မေရာက္ေတာ့ဘူး။ 

ေနာက္တစ္ခုက မည္သည့္မုိင္းမဆုိ စက္ယႏၱယားေတြနဲ ့တူးေတာ့ ဆီေခ်းအေလအလြင့္ေတြက ေျမေပၚကုိက်တယ္။ ဒီဟာေတြကုိ Hydrocarbon လုိ ့ေခၚတယ္။ ဓာတ္ဆီ၊ ဒီဇယ္နဲ ့အင္ဂ်င္၀ုိင္ေတြကုိ ဆုိလုိတာပါ။ ဒီလုိမျဖစ္ေအာင္ ဝန္ထမ္းတုိင္းကုိ သင္တမ္းေပးတယ္။ ဒါကုိ SpillsTraining လုိ ့ေခၚတယ္။ ၿပီးေတာ့ အေထာက္အကူပစၥည္းေတြကို ပ့ံပုိေပးတယ္။ ဥပမာ အင္ဂ်င္၀ုိင္က ေျမေပၚကုိက်လာရင္ စုပ္ထုတ္တဲ့ ေဖာ့ျပားေတြကုိ အရံသင့္ထားေပးထားတယ္။ ဆီေဂ်းေတြက ေျမေပၚကုိ က်ရင္ ေျမေအာက္ေရထဲအထိ စိမ့္ဝင္ႏုိင္တယ္။ လူေတြက ဒီေရကိုေသာက္မိရင္ ေရာဂါရတယ္။ မုိင္းတုိင္းမွာ ဒီကိစၥက အႏၱရာယ္အႀကီးဆုံးပဲ။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ ကားေတြက အမ်ားႀကီးကုိး။ ဒါကုိမွ စီမံခန္ ့ခြဲမႈေကာင္းေကာင္းမလုပ္ႏုိင္ရင္ မည္သည့္ သယံဇာတမွ မရွာတာအေကာင္းဆုံးပဲ။ 

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေတြ ့ေနရတဲ့ မုိင္းေတြအားလုံးလုိလုိက က်ေနာ္လုပ္ေနတဲ့ ကုမၼဏီနဲ ့ဆုိ၊ ဆီနဲ ့ေရလုိ အင္မတန္ကြာပါတယ္။ ေနရာတုိင္းလုိလုိမွာ အင္အားေတြျဖည့္ဖုိ ့လုိေနတယ္။
ဒါကေတာ့နည္းပညာအပါအဝင္ စဥ္းစားပုံစဥ္းစားနည္းပါ။
အျမတ္လုိခ်င္တာတစ္ခုတည္းနဲ ့မလုံေလာက္ဘူး။
Multi-National Comapny ႀကီးေတြက သူတုိ ့ရဲ  ့ဂုဏ္သိကၡာ (Good Reputation) ကို အထိမခံတဲ့အတြက္ သူတုိ ့ေတြဟာ စနစ္တက်လုပ္ပါတယ္။ 

က်ေနာ္အေနနဲ ့ဘာ့ေၾကာင့္ က်ေနာ္လုပ္ေနတဲ့ကုမဏီကုိ ျမန္မာျပည္ထဲမွာ သြင္းခ်င္လဲဆုိေတာ့ သူတုိ ့က စံျပ (Role Model) ျဖစ္လာၿပီး အျခားကုမၼဏီေတြလည္း အတုခုိးလာမယ္လုိ ့ လုံးဝယုံၾကည္လုိပါ။ အစုိးရရဲ  စီမံခန္ ့ခြဲမႈကေတာ့ တပုိင္းျဖစ္ပါတယ္။ ကုမၼဏီေတြကလည္း တဖက္တစ္လမ္းကေန လူထုအတြက္ တာဝန္ယူရတယ္။ ကူညီရတယ္။ ဒါကုိ Duty of Care လုိ ့ေခၚပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အျမတ္ေငြလည္းယူၾကပါ။ ကူလည္း ကူညီၾကပါလုိ ့ေျပာခ်င္ပါတယ္။ 

ဘုန္းေက်ာ္
ၾသစေတ်းလ်
၂၁၊ ၇၊ ၁၂
အက္နယူးေရႊတူးေဖာ္ေရးမုိင္း (လင္းစတားရြာ)

View My Stats